Γιατί η ποίηση έχει (ή δεν έχει) νόημα (32): Oι πρωταγωνιστές των «Μέτρων Λιτότητας» και ο Απών Άγγελος

Βασικός πρωταγωνιστής είναι η ποίηση, είτε ως τέτοια είτε με τη μορφή του διάκονού της, δηλ. του ποιητή –με περισσότερες αναφορές από όλους: και από το Θεό, κι από τον Θάνατο, κι απ’ τον Έρωτα, κι απ’ τον χρόνο κτλ. Ο πολύ καλός Γιάζρα Χάλεντ, ας πούμε, στις Wörter μιλάει για «γειτονιές που θυσιάζουν τους παρθένους ποιητές», τρεις στίχους μετά μιλάει για την «τέχνη του ποιητή: Να πέφτεις και να ξανασηκώνεσαι» ενώ στα επίσης δυνατά «Μαύρα Χείλη» κάνει λόγο για «χέρια βουτηγμένα στο αίμα ποιητών», λίγο μετά για τον «αγαπητό ποιητή που παλεύει να γράψει μια ρίμα της προκοπής» και στο καπάκι, απευθυνόμενος στους αναγνώστες του μάλλον, για «εσάς που διαβάζεται αυτό το ποίημα σαλιώνοντας το δάκτυλο». Αν και η υπερβολή είναι εγγενές χαρακτηριστικό της ραπ ποίησης, ο πολύ καλός Γιάζρα Χάλεντ θα πρέπει να εκπαιδευτεί λίγο παραπάνω, κλίνοντας σε όλους τους χρόνους κι εγκλίσεις το συνηρημένο ρήμα παραγαμάω-ώ.
Για την ποίηση τη γραμμένη σε συνθήκες καταπίεσης τα είπαμε μιλώντας για το περίφημο Κουνούπι που ανοίγει τα «Μέτρα Λιτότητας», ενώ έχουμε και ποιήματα που έχουν, με τον ένα ή άλλο τρόπο, την ποίηση στο τίτλο τους – ένα ποίημα, π.χ., της Γλυκερία Μπασδέκη, έχει τον τίτλο «Η μαμά είναι ποιήτρια».

Ενας ακόμη πρωταγωνιστής των «Μέτρων Λιτότητας» είναι και οι Λωτοφάγοι (kyoko kishida/Λωτοφάγοι, Γιάζρα Χάλεντ/Re: Λωτοφάγοι, Φοίβη Γιαννίση/(Λωτοφάγοι ΙΙ) ενώ αναφορά κάνει και η Χλόη Κουτσομπέλη/Πηνελόπη ΙΙΙ). Απ’ ότι φαίνεται οι Λωτοφάγοι έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή στην Ομαδα ΙΙΙ («ΑΔΙΚΗ ΤΙΜΩΡΙΑ – Διαδικτυακοί ποιητές») παρά στην Ομάδα ΙΙ (ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ - DYI και ποιητές μικρών εκδοτικών οίκων) που μάλλον το περισσότερο βάρος πέφτει στον Φάρμακο.

Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι ν΄ακούσουμε τον ίδιο τον Οδυσσέα (ραψωδία ι στ.84-100):

|[…] Τη δέκατη πιά μέρα
στους Λωτοφάγους πήγαμε, πόχουν θροφὴ λουλούδια,
Τότε όξω βγήκαμε νερό να πάρουμε άπω βρύση,
κι εκει τραπέζι ετοίμασαν κοντά στα πλοία οι ναύτες.
Καί μια μπουκιά άμα φάγαμε και βρέξαμε τα χείλια,
τότε συντρόφους έστειλα να πάνε και να μάθουν,
ποιοί κατοικούσαν άνθρωποι στον τόπο σιτοφόροι,
π’ όλους δυό διαλέγοντας και τρίτον ἕναν κράχτη.
Κι εκεῖ πού πήγαν τρέχοντας, τούς Λωτοφάγους βρήκαν.
Αητοί κακό δέε σκέφτηκαν να κάμουν στους συντρόφους
μόνο τους έδωσαν λωτό να φάνε. Κι αν κανένας
το μελιστάλαχτο καρπό τον έβαζε στο στόμα,
πίσω δεν ήθελε να ρθή, μήτε είδηση να φέρει,
παρα νὰ μένουν ἤθελαν κοντὰ στοὺς Λωτοφάγους,
λωτὸ να τρώνε, τη γλυκιά πατρίδα λησμονώντας.
Μα εγώ τούς πήρα στανικώς, κι ας έκλαιγαν, στα πλοία
και σέρνοντας τούς έδεσα στους μπάγκους από κάτω[…}»

Ο/Η καθένας/μια μπορεί να κάνει τις σκέψεις του.

Αυτό όμως που παρατήρησε και στενοχωρήθηκε η ΟΔΝΠ είναι ότι, μέσα σε περισσότερα από 130 ποιήματα, ο/οι άγγελος/οι είχε/έχουν ισχνότατη παρουσία: Έναν άγγελο βάζει ο Γιάννης Στίγκας στο «Η τέλεια ακουστική του λαβύρινθου» και ακόμη έναν, ο ίδιος ποιητής, στο απόσπασμα από το «Η αλητεία του αίματος».

Και η στενοχώρια οφείλεται στο ότι κανείς (εκτός ίσως από τον Στίγκα) δεν έδωσε σημασία στην απόδοση του λήμματος άγγελος από τον Γουσταύο Φλομπέρ στο «Le Dictionnaire des idées reçues» (πού κάπως άστοχα μεταφράστηκε στα ελληνικά ως «Το λεξικό των κοινών τόπων»:

Αγγελος. Απόλυτα κατάλληλος για έρωτα και λογοτεχνία

Θα μπορούσε, ας πούμε, ένας/μια ποιητής/ρια, να βασιστεί στο μοντέλο του Βέντερς (O Oυρανός πάνω από το Βερολίνο ή Τα Φτερά του Έρωτα, αν προτιμάτε) και να κατεβάσει έναν άγγελο στην Ελλάδα της κρίσης και να τραγουδήσει τα «Μέτρα Λιτότητας». Κάπως έτσι: