https://www.youtube.com/watch?v=hh-P0PPolCI

Κυριακή 24 Δεκεμβρίου 2017

Γιατί η ποίηση έχει (ή δεν έχει) νόημα (28): Μέτρα Λιτότητας – Τα Κάλαντα & Τα Θαύματα


1.Με το άκουσμα των λέξεων «Μέτρα Λιτότητας» το μυαλό των περισσότερων ανθρώπων, και ανεξάρτητα από το μονοπάτι και την σκηνοθεσία που θα ακολουθήσει, και μετά από το τελικό μέτρημα, θα καταλήξει στο συμπέρασμα:

μέτρα λιτότητας=λιγότερα χρήματα

2.Η παραμονή των Χριστουγέννων υπήρξε κάποτε για όλους η μέρα που περιμέναμε για να τα τσεπώσουμε. Το εργαλείο για το τσέπωμα ήταν τα κάλαντα. Τα οποία βαστάνε μάλλον από την αρχαία Ελλάδα και σίγουρα πάντως από τα βυζαντινά χρόνια:

«…Οι Βυζαντινόπαιδες, περιερχόμενοι τας οικίας, από βαθείας πρωίας μέχρι δείλης οψίας, μετά αυλών και συρίγγων έλεγον τα κάλανδα…» ( «Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός»,Φ. Κουκουλές,) «…Και όσοι κατ’ αρχίμηνον την Ιανουαρίου και τη Χριστού γεννήσει δε και Φώτων ημέρα, οπόσοι περιτρέχουσι τας θύρας προσαιτούντες μετά ωδών και επωδών και λόγους εγκωμίων»...

3. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε να κάνουμε με ποίηση, ή τουλάχιστον με το μέρος της που έχει να κάνει με ωδές, επωδές κλτ, που ψάλλεται με ή και χωρίς μουσικά όργανα επί τη ευκαιρία κάποιων γιορτών, και με κάποιον τρόπο πληρώνεται (σε είδος αλλά και (κατά προτίμηση) σε ρευστό)


4. Μπορούμε επίσης να υποθέσουμε ότι, ενώ στις πρώτες μέρες των καλάντων (όποτε κι αν ήταν αυτές), οι επαγγελματίες ποιητές/καλαντιστές λέγανε ο καθένας τη δική του ωδή, επωδή κτλ, με τα χρόνια η αγορά των καλάντων καθιέρωσε κάποια στάνταρντς. Έτσι, το φτωχικό «Στη γωνιά μας κόκκινο ….» σιγά σιγά εξαφανίστηκε και το «Καλήν εσπέραν άρχοντες…» κυριάρχησε (δίνοντας και το εναλλακτικό καλή ημέραν). Εδώ η αγορά των καλάντων δεν λειτούργησε πολύ καλά, αφού η προσμονή της γρήγορης πληρωμής αλλά και η βαρεμάρα των ακροατών αρχόντων, εξάλειψε το πιο δραματικό μέρος του ποιήματος:

«[…] Δια Χριστόν ως ήκουσε ο βασιλεύς Ηρώδης/αμέσως εταράχτηκε κι έγινε θηριώδης,/ότι πολύ φοβήθηκε διά την βασιλείαν/μη του την πάρει ο Χριστός και χάσει την αξίαν./Κράζει τους μάγους και ρωτά που ο Χριστός γεννάται/στης Βηθλεέμ ηκούσθηκε ως η γραφή διηγάται./Τους είπε να υπάγουσι και όπου τον ευρώσι/αφού τον προσκυνήσουσι να πα’ να τον ειπώσι/όπως υπάγει και αυτός για να τον προσκυνήσει.»

5. Να το πάλι, το χρήμα. Και είπαμε, στη διερεύνηση του νοήματος της ποίησης, να δούμε τι λέει ο Θεός, ακολουθώντας τον Πάπα Μπλουμ - που ενώ δεν πιστεύει στον Θεό, εντούτοις πιστεύει ότι Αυτός ονομάζεται Σέξπιρ.

6.Ο Θεός παρατηρούσε τις δομές να ανατινάζονται. Οι «Άρχοντες των Όπλων», δυσκίνητοι καθώς ήταν με τις ασήκωτες στολές που φορούσαν, δεν μπορούσαν να αντιμετωπίζουν τους ευκίνητους αστούς με τα καλσόν. Γράφει ο Θεός στον Τίμωνα τον Αθηναίο:

«[…] Συ πάντα νιε, ζωηρέ, αβρέ κι εράσμιε γαμπρέ,
που με το ερύθημά σου λιώνεις το άγιο χιόνι
που σκέπει την ποδιά της Άρτεμης! Θεέ ορατέ,
που συγκολλάς τα αντίθετα, τα κάνεις να φιλιόνται!
Που όλες λαλείς τις γλώσσες και για κάθε θέμα!
Εσύ ασημόπετρα, λυδία λίθος για καρδιές!
[…]»

Ενώ λίγο πριν έγραφε:

«[…] Ε, κολασμένο χώμα, πόρνη εσύ κοινή/της ανθρωπότητας, που βάζεις τις διχόνοιες/ανάμεσα στον όχλο των εθνών […]»

Και λίγο αργότερα:

«είν’ ο χρυσός που τον λατρεύουν σε ναόν/πιο χαμηλόν κι από γουρνοσταλιό;»

7. 200 χρόνια και μισό αργότερα, ένας άλλος, υποψήφιος Θεός αυτός (Σέξπιρ: (1564+1616)/2=1590, Γκέτε: (1749+1832)/2=1790,5), έβαζε τον Μεφιστοφελή να λέει:

«Τί διάολο! χέρια, πόδια και κεφάλι
Και κ… .είναι δικά σου, ναί, καταλαβαίνω.
μά είναι λιγότερο γι' αύτό δικό μου πάλι
ό,τι και γώ γεμάτα απολαβαίνω;
«Αν μπορώ ν' αγοράσω Εξη άλογα βαρβάτα,
τη δύναμή τους όλη δέν ορίζω τάχα;
Σά σωστός άντρας τρέχω στά γεμάτα
ποδάρια δεκατέσσερα σάν νά'χα


8. Λίγα χρόνια αργότερα, ο Προφήτης Κάρολος (1844 στα Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα = το Ευαγγέλιο του Μαρξιστικού Ουμανισμού), σχολιάζοντας Θεό και τον Υποψήφιό Αντικαταστάτη του, έγραφε:

«Αυτό που υπάρχει για μένα μέσα από τον σύνδεσμο τού χρήματος , αυτό που μπορεί να πληρώσει το χρήμα, αυτό ακριβώς είμαι εγώ, ο κάτοχος του χρήματο/ Οι ιδιότητες του χρήματος είναι δικές μου, εμένα του κατόχου. Ιδιότητες και ουσιαστικές δυνάμεις. Έτσι αυτό που είμαι και αυτό πού μπορεί να κάνω, σε καμιά περίπτωση δεν καθορίζεται από την ατομικότητά μου. Έτσι είμαι άσχημος, αλλά μπορώ ν’ αγοράσω την πιο όμορφη γυναίκα. Πράγμα που σημαίνει ότι είμαι άσχημος, γιατί το αποτέλεσμα της ασχήμιας, η απωθητική της δύναμη, εξουδετερώνεται από το χρήμα. Είναι κουτσός, αλλά το χρήμα μού προμηθεύει 24 πόδια
9. Και τα λοιπά γνωστά

10. Καλά Χριστούγεννα







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου