Για να καταλάβουμε τις αντιδράσεις της λογοτεχνικής Αμερικής στις κατηγορίες του μόνιμου γραμματέα της Σουηδικής Ακαδημίας για ομφαλοσκόπηση και απομόνωση και την ευθεία παραδοχή ότι η Ακαδημία (αν θεωρήσουμε ότι οι απόψεις του απηχούν και την άποψη της πλειοψηφίας της «ιερής 18άδας») θεωρεί την Ευρώπη το λογοτεχνικό κέντρο του κόσμου, καλό είναι να γυρίσουμε πίσω. Το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο.
Όπως ξέρουμε, μέχρι να μπουν στον 1ο Πόλεμο οι ΗΠΑ πέρασαν 2,5 χρόνια όπου οι «απομονωτιστές» υπερίσχυαν των «παρεμβατιστών». Τα πράγματα άλλαξαν και σε 1,5 χρόνο τελείωσε ο πόλεμος. Με το τέλος του, οι αμερικανοί διανούμενοι είδαν από πιο κοντά το πολιτιστικό κεφάλαιο της Ευρώπης και σοκαρίστηκαν κάνοντας τις συγκρίσεις. Στα γρήγορα ζήτησαν να γίνει κάτι: να γραφτεί το Μεγάλο Αμερικανικό Μυθιστόρημα (τότε παίρνει σάρκα και οστά αυτή η μεγάλη κόμπλα) ή Μεγάλη Αμερικανική Όπερα ή το Μεγάλο Αμερικανικό Κάτι.
Πολλοί διανοούμενοι κατά βάθος δεν πίστευν ότι κάτι τέτοιο ήταν δυνατό. Τα ίδια τα αμερικανικα θέματα δεν ήταν σε θέση να δώσουν κάτι τέτοιο. Η τέχνη και οι ιδέες ήταν ευρωπαϊκά προϊόντα. Η Αμερική το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να δώσει καινούργια ταλέντα που θα δούλευαν πάνω στην ευρωπαϊκή πατέντα ή θα πήγαιναν χαμένα. Σχεδόν σε κάθε δωμάτιο και σε κάθε γωνιά του πολιτιστικού οικοδομήματος (ζωγραφική, έντεχνη και λαϊκή μουσική, φιλοσοφία, θέατρο, πολιτική, εθνική συνείδηση/ταυτότητα, ακόμα και στον κινηματογράφο (;)) το μοντέλο ήταν ευρωπαϊκό. H παρατήρηρη του Van Wyck Brooks, δημοσιευμένη το 1922 (Civilization in the United States: An Inquiry by Thirty Americans, σελ179-197 για τη λογοτεχνία και ειδικότερα σελ 181), είναι χαρακτηριστική και τη μοιράζονταν πολλοί άλλοι:
«Αυτή είναι η εικόνα της λογοτεχνίας μας. Πίσω από τη λογοτεχνία όλων σχεδόν των ευρωπαϊκών χωρών είναι στην ουσία μια λίστα πνευματικών απωλειών. Κι αυτό όχι γιατί της λείπουν τα ταλέντα αλλά γιατί, κατά κάποιον τρόπο, αυτά τα ταλέντα αποτυγχάνουν να ολοκληρωθούν »
Και, έτσι, ενώ οι ΗΠΑ είχαν δεχτεί ένα μεταναστευτικό κύμα άνευ προηγουμένου στην πρώτη εικοσαετία του 20ου αιώνα, αποφάσισαν να μεταναστεύσουν κι αυτές στην Ευρώπη. Αλλά ενώ δέχτηκαν, ως επί το πλείστον, εργάτες, έστειλαν για ανταπόδωση, πρώτα στρατό για να βοηθήσει να ξεμπερδέψει η κατάσταση και μετά καλλιτέχνες και καλοπερασάκηδες. Υποθέτω ότι σημαντικό ρόλο έπαιξε και η από τις 17 Ιανουαρίου 1920 Ποτοαπαγόρευση στη δεύτερη περίπτωση.
Έτσι, με το που ξεμπέρδεψε η ανθρωπότητα και με την ισπανική γρίππη και η αμερικανικη οικονομία εκτοξεύτηκε στα ουράνια, δεκάδες χιλάδες αμερικανοί σάλπαραν προς την Ευρώπη. Η Γαλλία και το Παρίσι ήταν ο πόλος έλξης για τους λογοτέχνες. Ό,τι το αξιοθαύμαστο στη λογοτεχνία ήταν γαλλικό. Οι παρνασσίστες έδιναν τη θέση τους στους παρακμιακούς κι αυτοί στους συμβολιστές οι οποίοι θα έδιναν τη θέση τους σε κάποιους άλλους και πάει λέγοντας. Οι καυγάδες των γάλλων συγγραφέων και η αλληλοδιαδοχή των σχολών ασκούσαν μεγάλη γοητεία στους αμερικανούς.
Μέσα στους συγγραφείς που μετανάστευσαν ήταν κι ο Malcolm Cowley.
Όπως ξέρουμε, μέχρι να μπουν στον 1ο Πόλεμο οι ΗΠΑ πέρασαν 2,5 χρόνια όπου οι «απομονωτιστές» υπερίσχυαν των «παρεμβατιστών». Τα πράγματα άλλαξαν και σε 1,5 χρόνο τελείωσε ο πόλεμος. Με το τέλος του, οι αμερικανοί διανούμενοι είδαν από πιο κοντά το πολιτιστικό κεφάλαιο της Ευρώπης και σοκαρίστηκαν κάνοντας τις συγκρίσεις. Στα γρήγορα ζήτησαν να γίνει κάτι: να γραφτεί το Μεγάλο Αμερικανικό Μυθιστόρημα (τότε παίρνει σάρκα και οστά αυτή η μεγάλη κόμπλα) ή Μεγάλη Αμερικανική Όπερα ή το Μεγάλο Αμερικανικό Κάτι.
Πολλοί διανοούμενοι κατά βάθος δεν πίστευν ότι κάτι τέτοιο ήταν δυνατό. Τα ίδια τα αμερικανικα θέματα δεν ήταν σε θέση να δώσουν κάτι τέτοιο. Η τέχνη και οι ιδέες ήταν ευρωπαϊκά προϊόντα. Η Αμερική το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να δώσει καινούργια ταλέντα που θα δούλευαν πάνω στην ευρωπαϊκή πατέντα ή θα πήγαιναν χαμένα. Σχεδόν σε κάθε δωμάτιο και σε κάθε γωνιά του πολιτιστικού οικοδομήματος (ζωγραφική, έντεχνη και λαϊκή μουσική, φιλοσοφία, θέατρο, πολιτική, εθνική συνείδηση/ταυτότητα, ακόμα και στον κινηματογράφο (;)) το μοντέλο ήταν ευρωπαϊκό. H παρατήρηρη του Van Wyck Brooks, δημοσιευμένη το 1922 (Civilization in the United States: An Inquiry by Thirty Americans, σελ179-197 για τη λογοτεχνία και ειδικότερα σελ 181), είναι χαρακτηριστική και τη μοιράζονταν πολλοί άλλοι:
Έτσι, με το που ξεμπέρδεψε η ανθρωπότητα και με την ισπανική γρίππη και η αμερικανικη οικονομία εκτοξεύτηκε στα ουράνια, δεκάδες χιλάδες αμερικανοί σάλπαραν προς την Ευρώπη. Η Γαλλία και το Παρίσι ήταν ο πόλος έλξης για τους λογοτέχνες. Ό,τι το αξιοθαύμαστο στη λογοτεχνία ήταν γαλλικό. Οι παρνασσίστες έδιναν τη θέση τους στους παρακμιακούς κι αυτοί στους συμβολιστές οι οποίοι θα έδιναν τη θέση τους σε κάποιους άλλους και πάει λέγοντας. Οι καυγάδες των γάλλων συγγραφέων και η αλληλοδιαδοχή των σχολών ασκούσαν μεγάλη γοητεία στους αμερικανούς.
(συνεχίζεται)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου