Με το που μπήκαν στον 1ο Πόλεμο οι ΗΠΑ, οι στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες πληροφοριών φρόντισαν να στελεχώσουν το δυναμικό της «Stars and Stripes» (η εφημερίδα που εκδίδει το Υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ (ο μεγαλύτερος εργοδότης του κόσμου) για την ενημέρωση του προσωπικού του) με έμπειρους βετεράνους ρεπόρτερ αλλά και με ταλαντούχους νεαρούς. Μεσα στην ομάδα ήταν ο Χάρολντ Ρος - ο οποίος γυρνώντας από τον πόλεμο ίδρυσε το περιοδικο New Yorker – και ο Αλεξάντερ Γούλκoτ.
Ο Αλεξάντερ ήταν μια εκκεντρική προσωπικότητα (δικό του το μνημειώδες: «Τα ωραιότερα πράγματα στη ζωή είναι ή ανήθικα ή παράνομα ή παχαίνουν»), ήδη ένας από τους εξέχοντες θεατρικούς (και βιτριολικούς) κριτικούς των New York Times και τσακισμένος από την παρωτίτιδα που τον άφησε ανίκανο σχεδόν σεξουαλικά. Ηρθε κατά πρόσωπο με τη φρίκη του πολέμου και οι εικόνες που είδε και κατάγραψε δεν σβήστηκαν ποτέ (όπως και σε κανέναν που βίωσε αυτήν την κατάσταση, υποθέτω).
Με τις εικόνες αυτές να τον κυνηγούν και το 1941, σκέφτηκε με ποιους τρόπους θα μπορούσε να κάνει κάτι για τους πολεμιστές. Έχοντας ήδη δημοσιεύσει δυο τόμους με συλλογές ιστοριών στον εκδοτικό οίκο Viking Press , σκέφτηκε την έκδοση κάποιων τόμων με ιστορίες που θα ενδιέφεραν τους στρατιώτες που αντιμετώπιζαν καθημερινά στο πεδίο της μάχης το φάσμα του θανάτου. Την ιδέα την πήρε από έναν Αυστραλό συμπολεμιστή του, τού οποίου τα μόνα υπάρχοντα ήταν ένα μισοκαμένο κερί, λίγες στιγμές με τον εαυτό του και ένα βιβλίο.
Και έτσι γεννήθηκε το φορητό βιβλίο.
Τα φυσικά χαρακτηριστικά του φορητού βιβλίου οφείλονταν ολοσχερώς σε θέματα πρακτικότητας. Το κατασκευαστικό μοντέλο ήταν το Jeep: μικρό, συμπαγές, αποτελεσματικό και πάσης χρήσεως: 700 σελίδες σε διαστάσεις 17x11 cm. Και βασικότερη σχεδιαστική αρχή: να μπορεί να διαβαστεί σε ένα μέρος που δεν είναι δυνατό να διαβαστεί βιβλίο.
O Γούλκoτ για τον 1ο φορητό τόμο (1943) επέλεξε ένα μακροσκελή τίτλο σε ευθεία αντίθεση με το ντιζάιν του προϊόντος: «Όπως Ήσουν (Είσασταν): Μια Φορητή Βιβλιοθήκη με Αμερικανικη Πρόζα και Ποίηση για τα Μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων και του Εμπορικού Ναυτικού». Όπως επέλεξε και ιστορίες γραμμένες αποκλειστικά από αμερικανούς συγγραφείς: Πόε, Τουέν, Κάθερ, Γουίτμαν, Θορώ και πάει λέγοντας.
Δεν έζησε (πέθανε τον επόμενο χρόνο) για να δεί το έργο του να ολοκληρώνεται. Πάντως είχε ρίξει το σπόρο και μέχρι το τέλος του πολέμου είχαν βγεί καμιά 12αριά τόμοι. Και είχαμε τον «Φορητό Σαίξπηρ», τη «Φορητή Βίβλο», τον «Φορητό Χέμινγουεϊ» και άλλους.
Η σπορά ήταν καλή. Η επιτυχία της «φορητής» σειράς ήταν μεγάλη και ο εκδοτικός οίκος περηφανευόταν για το ότι βρήκε έναν αποτελεσματικό τρόπο πώλησης βιβλίων και υποστήριξης της πολεμικής προσπάθειας. Και αυτή η υποστήριξη δεν ήταν μόνο προς τους αμερικανούς φαντάρους αφού οι τελευταίοι μοιραζόντουσαν τα βιβλία με φίλους, φίλες, γκόμενες και γκόμενους, όταν έπαιρναν άδεια από το μέτωπο. Με το τέλος του πολέμου, οι περισσότεροι από τους επιζήσαντες αμερικανούς επέστρεψαν στην πατρίδα, αλλά τα περισσότερα «φορητά» βιβλία ξέμειναν στην Ευρώπη. Ήταν μια επίσης καλή σπορά.
Το 1946, όπως είδαμε, ο Malcolm Cowley – μια άλλη δαιμόνια φιγούρα της αμερικανικης λογοτεχνίας – τύπωσε τον «Φορητό Φώκνερ» και μέσα σε ελάχιστα χρόνια έβγαζε τον Γουίλιαμ από την αφάνεια στην οποία είχε περιπέσει και τον έκανε τον μεγαλύτερο αμερικανό συγγραφέα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου