(συνέχεια από το προηγούμενο)
Πριν από λίγες μέρες διάβασα για τη συζήτηση που διοργάνωσε μια ομάδα φοιτητών του Τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ (μετείχαν οι καθηγητές του Στέλιος Βιρβιδάκης, Βάσω Κιντή (υπέρ-Sokal) και Θ. Αραμπατζής Κ. Γαβρόγλου (αντί- Sokal) για το σημερινό επίδικο της υπόθεσης Sokal: «Η υπόθεση Sokal – 20 χρόνια μετά».
Φέτος κλείνουν 20 χρόνια από τότε που ο φυσικομαθηματικός Alan Sokal (AS) δημοσίευσε στο περιοδικό Social Text το άρθρο του με τίτλο: «Υπερβαίνοντας τα όρια: Προς μια μετασχηματιστική ερμηνευτική της κβαντικής βαρύτητας». Φέτος κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΤΟΠΟΒΟΡΟΣ
Στο άρθρο του ο AS δικαίωνε τις αντιλήψεις των μεταμοντέρνων για την ανάγκη σχετικοποίησης ή/και κατάργησης των παραδοσιακών κριτηρίων ορθότητας, αντικειμενικότητας κλπ, στο όνομα μιας ριζικής απελευθέρωσης και δημοκρατικοποίησης της ζωής. Και έδειχνε ότι η κβαντική βαρύτητα σε μια απειροελάχιστη περιοχή έχει σημαντικές πολιτικο-κοινωνικές συνέπειες, οι οποίες μάλιστα είναι προς την προοδευτική κατεύθυνση.
Φέτος κλείνουν 20 χρόνια από τότε που ο φυσικομαθηματικός Alan Sokal (AS) δημοσίευσε στο περιοδικό Social Text το άρθρο του με τίτλο: «Υπερβαίνοντας τα όρια: Προς μια μετασχηματιστική ερμηνευτική της κβαντικής βαρύτητας». Φέτος κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΤΟΠΟΒΟΡΟΣ
Στο άρθρο του ο AS δικαίωνε τις αντιλήψεις των μεταμοντέρνων για την ανάγκη σχετικοποίησης ή/και κατάργησης των παραδοσιακών κριτηρίων ορθότητας, αντικειμενικότητας κλπ, στο όνομα μιας ριζικής απελευθέρωσης και δημοκρατικοποίησης της ζωής. Και έδειχνε ότι η κβαντική βαρύτητα σε μια απειροελάχιστη περιοχή έχει σημαντικές πολιτικο-κοινωνικές συνέπειες, οι οποίες μάλιστα είναι προς την προοδευτική κατεύθυνση.
Οι υπεύθυνοι του περιοδικού χάρηκαν προφανώς από τα συμπεράσματα του AS και δεν μπήκαν στον κόπο να στείλουν το άρθρο σε κατάλληλους αναγνώστες. Οι ίδιοι, εκ των υστέρων, ισχυρίστηκαν ότι συζητούσαν το άρθρο για πολύ καιρό (το άρθρο είχε σταλει στο περιοδικό το 1994) κι ότι παρόλο που αμφέβαλλαν για την ποιότητά του, το δημοσίευσαν γιατί πίστευαν ότι θα προωθούσε το διάλογο μεταξύ των επιστημών – δεν ξέρω για σήμερα αλλά τότε οι υπέυθυνοι του Social Text δεν ακολουθούσαν την τυπική διαδικασία του peer review αλλά συζητούσαν τα άρθρα μεταξύ τους και αποφάσιζαν ανάλογα. Ο AS ήξερε τη διαδικασία και αυτό είναι από τα λίγα που μπορεί κανείς να του προσάψει.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Social Text, στο τεύχος που ήταν αφιερωμένο στον «Πολέμο τωνΕπιστημών».
Και, στο καπάκι, ο AS δημοσίευσε στο περιοδικό Lingua Franca το άρθρο του «Πειράματα ενός φυσικού με τις Πολιτισμικές Σπουδές».
Κι έτσι, εγένετο η «Υπόθεση Sokal».
Ο χαμός ήταν μεγάλος, η υπόθεση έγινε πρωτοσέλιδο (New York Times, Times Literary Supplement, New York Review of Books) και όλοι είχαν κάτι να πουν. Ακολούθησε και το βιβλίο που έγραψε ο AS με τον Jean Bricmont «Διανοητικές Απάτες» (πρώτα κυκλοφόρησε στη Γαλλία (1997), στη συνέχεια στη Μ. Βρετανία (1998) – εδώ, αν κι η έκδοση είχε αναγγελθεί από τον Λιβάνη, το βιβλίο δεν δημοσιεύτηκε ακόμη, ενώ το βιβλίο των εκδόσεων ΤΟΠΟΒΟΡΟΣ είναι μετάφραση των Παραρτημάτων της πρωτότυπης έκδοση – απορίας άξιον).
Στις «Διανοητικές Απάτες» οι 2 συγγραφείς δείχνουν με παραδείγματα ότι πολλοί απο τους σταρ της Γαλλικής Φιλοσοφίας (ΓΦ) λένε μπούρδες χωρίς, πολλές φορές, να καταλαβαίνουν κι οι ίδιοι τί λένε.
Αφιερώνουν από ένα κεφάλαιο στους J. Lacan, J. Kristeva, L. Irigaray, B. Latour, J. Baudrillard, G. Deleuze και Felix Guattari και τέλος στον P. Virilio. Αν κι 3 μεγάλοι σταρ της ΓΦ (M. Foucault, J. Derrida, R. Barthes) τη γλυτώνουνε, δεν λείπουν οι έμμεσες μπηχτές καθώς οι AS&JB δίνουν αποσπάσματα από γραπτά των 3 σταρ που είναι εγκωμιαστικά για τα έργα των «οτινανιστών» (π.χ., R. Barthes για J. Kristeva και M. Foucault για G. Deleuze).
Όπως ήταν φυσικό, ο χαμός ήρθε και στην Ελλάδα κι έλληνες διανοούμενοι χωρίστηκαν σε σοκαλιστές (π.χ., Β. Κιντή, Σ. Βιρδιβάκη, Δ. Δημητράκος) αντισοκαλιστές (π.χ., Γ. Βέλτσος, Κ. Γαβρόγλου, Θ. Γεωργίου) (Για μια σύνοψη –από τη μεριά των σοκαλιτών – βλ. τον πρόλογο του Σ. Βιρβιδάκη («Το γενικότερο ενδιαφέρον της «Υπόθεσης Sokal» και οι αντιδράσεις των Ελλήνων διανοουμένων») στο βιβλίο του Jacques Bouveresse «Γοητευτικές και παραπλανητικές ακροβασίες της φιλοσοφίας» όπου ο αντι-γάλλος αυτός γάλλος φιλόσοφος συζητάει περαιτέρω τα θέματα που έθιξαν οι AS&JB.
Δεν γνωρίζω που κατέληξε η συζήτηση του τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ. Επειδή, όμως, η ΓΦ έχει κεντρική σημασία για «Τα μυθοπλαστικά άγχη της λογοτεχνίας και τις λογοτεχνικές αγωνίες της μυθοπλασίας», θα δώσω μερικά στοιχεία για τα αποτελέσματα της «Υπόθεσης Sokal».
(συνεχίζεται)
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Social Text, στο τεύχος που ήταν αφιερωμένο στον «Πολέμο τωνΕπιστημών».
Και, στο καπάκι, ο AS δημοσίευσε στο περιοδικό Lingua Franca το άρθρο του «Πειράματα ενός φυσικού με τις Πολιτισμικές Σπουδές».
Κι έτσι, εγένετο η «Υπόθεση Sokal».
Ο χαμός ήταν μεγάλος, η υπόθεση έγινε πρωτοσέλιδο (New York Times, Times Literary Supplement, New York Review of Books) και όλοι είχαν κάτι να πουν. Ακολούθησε και το βιβλίο που έγραψε ο AS με τον Jean Bricmont «Διανοητικές Απάτες» (πρώτα κυκλοφόρησε στη Γαλλία (1997), στη συνέχεια στη Μ. Βρετανία (1998) – εδώ, αν κι η έκδοση είχε αναγγελθεί από τον Λιβάνη, το βιβλίο δεν δημοσιεύτηκε ακόμη, ενώ το βιβλίο των εκδόσεων ΤΟΠΟΒΟΡΟΣ είναι μετάφραση των Παραρτημάτων της πρωτότυπης έκδοση – απορίας άξιον).
Στις «Διανοητικές Απάτες» οι 2 συγγραφείς δείχνουν με παραδείγματα ότι πολλοί απο τους σταρ της Γαλλικής Φιλοσοφίας (ΓΦ) λένε μπούρδες χωρίς, πολλές φορές, να καταλαβαίνουν κι οι ίδιοι τί λένε.
Αφιερώνουν από ένα κεφάλαιο στους J. Lacan, J. Kristeva, L. Irigaray, B. Latour, J. Baudrillard, G. Deleuze και Felix Guattari και τέλος στον P. Virilio. Αν κι 3 μεγάλοι σταρ της ΓΦ (M. Foucault, J. Derrida, R. Barthes) τη γλυτώνουνε, δεν λείπουν οι έμμεσες μπηχτές καθώς οι AS&JB δίνουν αποσπάσματα από γραπτά των 3 σταρ που είναι εγκωμιαστικά για τα έργα των «οτινανιστών» (π.χ., R. Barthes για J. Kristeva και M. Foucault για G. Deleuze).
Όπως ήταν φυσικό, ο χαμός ήρθε και στην Ελλάδα κι έλληνες διανοούμενοι χωρίστηκαν σε σοκαλιστές (π.χ., Β. Κιντή, Σ. Βιρδιβάκη, Δ. Δημητράκος) αντισοκαλιστές (π.χ., Γ. Βέλτσος, Κ. Γαβρόγλου, Θ. Γεωργίου) (Για μια σύνοψη –από τη μεριά των σοκαλιτών – βλ. τον πρόλογο του Σ. Βιρβιδάκη («Το γενικότερο ενδιαφέρον της «Υπόθεσης Sokal» και οι αντιδράσεις των Ελλήνων διανοουμένων») στο βιβλίο του Jacques Bouveresse «Γοητευτικές και παραπλανητικές ακροβασίες της φιλοσοφίας» όπου ο αντι-γάλλος αυτός γάλλος φιλόσοφος συζητάει περαιτέρω τα θέματα που έθιξαν οι AS&JB.
Δεν γνωρίζω που κατέληξε η συζήτηση του τμήματος Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ. Επειδή, όμως, η ΓΦ έχει κεντρική σημασία για «Τα μυθοπλαστικά άγχη της λογοτεχνίας και τις λογοτεχνικές αγωνίες της μυθοπλασίας», θα δώσω μερικά στοιχεία για τα αποτελέσματα της «Υπόθεσης Sokal».
(συνεχίζεται)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου