https://www.youtube.com/watch?v=hh-P0PPolCI

Δευτέρα 2 Μαΐου 2016

Ο Μπαντιού ξανά στην Αθήνα – 20 χρόνια μετά τη φάρσα Σόκαλ ή «Η αφύπνιση της Κωμωδίας»

Ο φιλόσοφος, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και (πάνω απ’ όλα) στυλίστας θεολόγος Αλαίν Μπαντιού (ΑΜ) μας επισκέπτεται ξανά τις επόμενες μέρες για μας πει τις ιδέες που επεξεργάστηκε τον τελευταίο χρόνο πάνω, αν κρίνω από τους τίτλους των διαλέξεων, στην πολιτική [(05/05 (Πέμπτη) στο Γαλλικό Ινστιτούτο - θέμα «Τι είναι η πολιτική σήμερα;» και 07/05 (Σάββατο) στη Νομική Σχολή - θέμα «Η εγκληματική πολιτική της Ευρώπης των κλειστών συνόρων και της άρνησης της καθολικότητας»].



Από το 2009, αν δεν κάνω λάθος, μας επισκέπτεται συστηματικά και μας λέει τις ιδέες του. Το 2009 είχε μιλήσει για το «Σε τι χρησιμεύει η φιλοσοφία σήμερα», το 2014 για την «Πρόσληψη του Πλάτωνα στην σύγχρονη φιλοσοφία» (νομίζω ότι τραβήχτηκε κατά δω και το 2011 αλλά το έχω χάσει), το 2015 για έναν «Έρωτα υπό απειλή; Έρωτα νικητή;» και φέτος, όπως προφαίνεται από τους τίτλους των διαλέξεών του, θα μιλήσει για την πολιτική.

Ο ΑΜ θεωρείται από πολλούς το πιο λαμπρό αστέρι της Γαλλικής Φιλοσοφίας, έχοντας κληρονομήσει το βασιλικό θρόνο από τον Ντεριντά (+2004), τον Φουκώ (+1984), Λακάν (+1981) και τους λοιπούς φιλοσοφικούς Ναπολέοντες. Έχει, μάλιστα, εκδοθεί εξειδικευμένο πάνω στο έργο του journal (Badiou Studies) μέσα στον ορυμαγδό των σχετικών journal που εμφανίστηκαν μέσα στον τρέχοντα αιώνα και εξειδικεύονται σε δυσνόητους (για πολύ κόσμο, μπουρδολόγους) στοχαστές (Derrida Today, International Journal of Baudrillard Studies, Foucault Studies, (Re)-Turn: A Journal of Lacanian Studies, Deleuze Studies). [Οι κακές γλώσσες λένε ότι ο Σλαβόι απείλησε το σύστημα με εξαπόλυση του σχεδίου του για επικράτηση της αριστεράς στον κόσμο όλο, και το σύστημα φοβούμενο προχώρησε στην έκδοση σχετικού γι’ αυτόν journal (International Journal of Žižek Studies), ικανοποιώντας το ριζοσπάστη στοχαστή και, έτσι, εξασφαλίζοντας την επιβίωσή του (το σύστημα].

Η φάρσα Σόκαλ τώρα. Μια σύνοψη της φάρσας και των συνεπειών της για να θυμηθούν οι παλιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι. 20 ακριβώς χρόνια πριν το περιοδικό Social Text αφιέρωσε ένα τεύχος του στους «Επιστημονικούς Πολέμους» που απασχολούσαν τότε την αμερικανική διανόηση. Οι «Επιστημονικοί Πόλεμοι» ήταν ένα από τα σήριαλ που συχνά-πυκνά προκύπτουν στις ΗΠΑ και αιτία τους ήταν η δημοσίευση το 1994 του βιβλίου «Higher Superstition: The Academic Left and Its Quarrels with Science» από τον βιολόγο Paul R. Gross και τον μαθηματικό Norman Levitt.

Η αμερικανική ακαδημαϊκή αριστερά έβγαλε φλύκταινες και πέρασε στην αντεπίθεση. Μέσα στην αντεπίθεση αυτή και το τεύχος του Social Text. Ο φυσικός Alan Sokal έγραψε ένα άρθρο με τίτλο «Transgressing the Boundaries: Towards a Transformative Hermeneutics of Quantum Gravity» («Υπερβαίνοντας τα όρια: Προς μια μετασχηματιστική ερμηνευτική της κβαντικής βαρύτητας»), όπου υποστήριζε ότι η κβαντική βαρύτητα δεν είναι τίποτε άλλο από μια κοινωνική και γλωσική κατασκευή. Έξυπνα γραμμένο, κατάφερε να ξεγελάσει τους (μάλλον άσχετους) με το θέμα υπεύθυνους του περιοδικού, οι οποίοι, γοητευμένοι προφανώς από την περίτεχνη ό,τιναναι-ολογία του Σόκαλ, δημοσίευσαν το άρθρο χωρίς να συμβουλευτούν πιο ειδικούς αναγνώστες.
Αμέσως μετά τη δημοσίευση του σχετικού τόμου ο Sokal έστειλλε μια επιστολή σε ένα άλλο περιοδικό (Lingua Franca) με την οποία αποκάλυπτε τη φάρσα (A Physicist Experiments With Cultural Studies.

Ένα χρόνο αργότερα, ο Sokal μαζί με τον βέλγο φυσικό Jean Bricmont δημοσίευσαν ένα βιβλίο με τίτλο «Fashionable Nonsense: Postmodern Intellectuals' Abuse of Science» («Μοδάτη τιποτολογία: Η Κατάχρηση της Επιστήμης από τους Μεταμοντέρνους Διανοούμενους».

Το βιβλίο μεταφράστηκε στα γαλλικά ως «Impostures Intellectuelles» («Απάτες της Διανόησης») και έγινε....της πουτάνας.
Η φασαρία έφτασε και στην Ελλάδα όπου διάφοροι διανοούμενοι πήραν θέση υπέρ ή κατά του Sokal – οι περισσότεροι (από ότι φαίνεται) χωρίς να έχουν διαβάσει το βιβλίο και μάλλον αναλόγως γούστου και επαγγελματικών συμφεροντων (ο Στέλιος Βιρβιδάκης (ο οποίος ήταν με τους «σοκαλιστές») παρουσιάζει εξαντλητικά την ελληνική αρθρογραφία στον πρόλογο που έγραψε για το βιβλίο του Ζακ Μπουβερές («Γοητευτικές και παραπλανητικές ακροβασίες της φιλοσοφίας», μτφρ. Τερέζα Μπούκη,εκδ. Πατάκη 2002) – του ξεφεύγει μόνο η εργασία των Κώστα Σκορδούλη & Eυγενίας Kολέζα ««Μεταμοντέρνος» σχετικισμός και επιστημονική ορθολογικότητα (Με αφορμή την υπόθεση Sokal)»

20 σχεδόν χρόνια αργότερα, στο περιοδικό Badiou Studies και στον τόμο με γενικό τίτλο «Towards a Queer Badiouian Feminism» μια κυρία από τη Ρουμανία, ονόματι Benedetta Tripodi, έστειλε για δημοσίευση το άρθρο της με τίτλο «Ontology, Neutrality and the Strive for (non-)Being-Queer».

Το abstract του άρθρου είναι καταπληκτικό:

«Αφού το «φύλο» είναι το συνεχές όνομα μιας διαλεκτικής της συνεχούς θεσμοποίησης του φύλου ως οντολογικής διαφοράς και η αποτυχία της φυλοποίησης, είναι σημαντικό να συζητήσουμε τις προοπτικές ενός «άφυλου» (gender-neutral) λόγου διαμέσου των εργαλείων της μπαντιουσιανής οντολογίας. Όπως καθορίστηκε από τον Μπαντιού στο Είναι και το Συμβάν, τα μαθηματικά – ως θεωρία συνόλων – είναι η απόλυτη οντολογία. Τα σύνολα είναι αυτό που θέλουν να διατηρήσουν οι διαδικασίες φυλοποίησης που προωθούνται από αντιδραστικούς θεσμούς, σε αντίθεση με το καθεστώς των πολλαπλοτήτων που αρμόζουν σε κάθε υποκείμενο ως υποκείμενο. Η ένταση μεταξή υποκειμενικότητας και φύλου βγαίνει στην επιφάνεια μέσα από την οπτική του «μετρώ-ως-μοναδικότητα», του οντολογικού τελεστή που αναγνωρίστηκε από τον Μπαντιού ως ο ρευστός διαμεσολαβητής ανάμεσα στο σύνολο του ανήκειν και στο σύνολο του υπάρχειν. Έχοντας καθορίσει αυτά τα οντολογικά προαπαιτούμενα, στο άρθρο αυτό θα επιχειρήσω να δείξω ότι το αυθεντικό υποκείμενο του φεμινισμού είναι οι «πολλοί» που προσδιορίζονται αρνητικά μέσα από τη θέση «μετρώ-ως-μοναδικότητα» που επιβάλλεται από τη φυλοποίηση «της» γυναίκας».
Το άρθρο έγινε αποδεκτό και δημοσιεύτηκε στο journal. Λίγο αργότερα οι φιλόσοφοι Philippe Huneman and Anouk Barberousse αποκάλυψαν ότι πρόκειται περί άρθρου – παρωδία που στόχο του είχε να καταδείξει τη στρατηγική μέσω της οποίας ο ΑΜ έχει κατορθώσει να αυτοπροβάλλεται ως ο σημαντικότερος εν ζωή Γάλλος φιλόσοφος, χωρίς κάτι τέτοιο να προκύπτει από το έργο του (όπως αυτό αποτιμάται μέσω βιβλιομετρικών δεικτών, αναφορών κλπ) αλλά να είναι αποτέλεσμα της επαναπροώθησής του στη Γαλλία μέσα σε αγγλοσαξονικό περιτύλιγμα. Και περισσότερο, να δείξει τα θεμέλια στα οποία βασίζεται η οντολογία του ΑΜ, την εφαρμογή της στην ανάλυση των κοινωνικών σχέσεων κα της ριζοσπαστικής πολιτικής.

Ο αποκλειστικός εισαγωγέας/διανομέας του προϊόντος ΑΜ, ψυχαναλυτής Δημήτρις (σικ) Βεργέτης, προφανώς βασισμένος στις ιδέες του δασκάλου του, είχε πει στα μεθεόρτια της πρώτης και περήφανης νίκης του ΣΥΡΙΖΑ: «Ο ΣΥΡΙΖΑ ίναι ένα εμβληματικό πολιτικό σύμπτωμα αφύπνισης της Ιστορίας».

Και η κωμωδία, συνεχίζεται..

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου