Ιδεολογίες του πίνειν (2) – H συστηματοποίηση

(συνέχεια από το προηγούμενο)

Η Ρώμη αρχικά ήταν τελείως στεγνή. Κατά το μύθο, ο Ρωμύλος, δεν είχε τίποτα άλλο να προσφέρει στους θεούς του πέρα από γάλα. Λίγους αιώνες αργότερα (290 πΧ), όταν η Ρώμη είχε απλώσει την κυριαρχία της σε όλη τη νότια ιταλική χερσόνησο και κατά συνέπεια στην Μεγάλη Ελλάδα, τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα και ο δικτάτωρ Λεύκιος Παπίριος ήταν σε θέση να προσφέρει στον Δία ένα μικρό κύπελλο με κρασί ώστε να έχει την εύνοιά του στους πολέμους με τους Σαμνίτες, στην προσπάθεια του να επεκταθεί και προς τα βόρεια.

Και γιατί η Ρώμη ήταν στεγνή; Οι ιστορικοί μας λένε ότι αυτό μάλλον οφείλεται στην περιορισμένη σημασία που δίνανε στο σχετικό τοπικό θεό, τον Λίβηρα, που τον είχαν μόνο για την προστασία της αμπέλου και των καρπών της. Ο Λίβηρ δεν μπορούσε να εμπνεύσει τη θεϊκή τρέλα που ενέπνεε ο Βάκχος. Και όταν η λατρεία του έγινε γνωστή και κάποιοι μυήθηκαν και άρχισαν τα τρελά, η νηφάλια κουλτούρα των Ρωμαίων δεν μπόρεσε να το ανεχτεί.

Οι Ρωμαίοι είδαν στην όλη φάση ένα υποχθόνιο σχέδιο αποσταθεροποίησης του καθεστώτος και η Γερουσία αποφάσισε την απαγόρευση της λατρείας και την καταστροφή όλων των ναών.  Και, ως γνωστό, τέτοιες αποφάσεις τις ακολουθεί η κάθαρση: 7000 οπαδοί του Διόνυσου/Βάκχου σφαγιάστηκαν - για την Γερουσία η αισχρότητα αυτών που έκαναν άνδρες και γυναίκες οπαδοί του εκρηκτικού τρελού θεού δεν είχε προηγούμενο.

Αλλα με τα χρόνια τα πράγματα άλλαξαν κι οι Ρωμαίοι άρχισαν να χαλαρώνουν. Όχι τόσο λόγω του υψηλού πολιτισμικού δυναμικού που έχει η αιθυλική αλκοόλη αλλά λόγω των στρατηγικών συμφερόντων τους.

Καθώς χτίζανε την αυτοκρατορία τους και οργάνωναν έναν πολυεθνικό στρατό με πολλούς λεγεωνάριους ορκισμένους οπαδούς του οίνου, βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα πρόβλημα που από πολιτισμικό κατάφεραν και το έκαναν τεχνικό.

Οι Ρωμαίοι δεν ήταν ούτε μεγάλοι επιστήμονες ούτε μεγάλοι ποιητές ούτε μεγάλοι φιλόσοφοι. Ήταν όμως εξαιρετικοί νομοθέτες και εξαιρετικότεροι μηχανικοί. Το φετίχ τους ήταν η τυποποίηση: η φόρμουλα. Η λεγεώνα, τα όπλα, το αποχετευτικό σύστημα, οι γέφυρες, οι δρόμοι, όλα ήταν αποτελέσματα της φόρμουλας.

Εισχωρώντας στην αμπελουργία η φόρμουλα έφερε και άλλα αποτελέσματα και γύρισε μια μεγάλη σελίδα του βιβλίου «Ανθρώπινος Πολιτισμός».

(συνεχίζεται)