Γιατί η ποίηση έχει (ή δεν έχει) νόημα (60): Η ΕΛΛΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ (ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ) (1)

Μια από τις πιο ιδιαίτερες  επετειακές ‘’εκδηλώσεις’’ των 200 χρόνων από τον Ξεσηκωμό του Γένους ήταν η έκδοση της ποιητικής ανθολογίας ‘’Η ΕΛΛΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ – Δύο αιώνες εθνικά δεινά στον καθρέφτη της ποίησης. ΜΙΑ ΠΑΡΑΚΑΙΡΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ’’ του ποιητή και δοκιμιογράφου Κώστα Κουτσουρέλη (ΚΚ) (εκδόσεις GUTENBERG).

Μιας και χτες παρακολούθησα, κατά τύχη, τη διαδικτυακή εκπομπή ‘’To Πατάρι του Gutenberg’’ που ήταν αφιερωμένη σ’ αυτήν την έκδοση, είπα να συμμαζέψω τις σημειώσεις μου για την ανθολογία αυτή, την οποία θεωρώ ότι είναι καλό να την αγοράσουν και να τη διαβάσουν και άνθρωποι που δεν έχουν επαφή με την ποίηση.

Κι αυτό γιατί, η ποίηση είναι ‘’το μόνο προϊόν που… έχει παραχθεί ως τώρα σε υψηλή ποιότητα’’ στο κρατίδιο  - όπως σημειώνει κι ο, μάλλον υπέρμετρα αυστηρός με το κρατίδιο και τα πεπραγμένα του, Παναγιώτης Κονδύλης (ΠΚ) (Η παρακμή του αστικού πολιτισμού, Θεμέλιο, Αθήνα 1991, σ. 47)

Πιο συγκεκριμένα, ο μεγάλος αυτός απαισιόδοξος στοχαστής, έγραφε πριν 30 χρόνια (και 170 από τον Ξεσηκωμό):’

‘’Η εκποίηση του έθνους με την υλική έννοια θα συνοδευτεί κι από την πλήρη πνευματική του στειρότητα, αν η μεταμοντέρνα σύμφυση των  πάντων με τα πάντα πραγματωθεί αποκλειστικά ως σύμφυρση μεταξύ κακοχωνεμένων δάνειων στοιχείων και αν η φθορά των ελληνικών, ή εν πάση περιπτώσει εξελληνισμένων, ιδεολογημάτων καταλήξει συν τοις άλλοις σε συρρίκνωση ή εργαλειοποίηση της γλώσσας τέτοια,  ώστε να μην μπορεί πιά να παραχθεί στον νεοελληνικό χώρο το μόνο προϊόν που – ακριβώς χάρη στη μοναδική μιας πολυστρώματης και παμπάλαιας γλώσσας - έχει παραχθεί ως τώρα σε υψηλή ποιότητα: ποίηση’’

Τα αναφέρω αυτά, γιατί ο ΠΚ, φαίνεται να είναι από τους στοχαστές που εμπνέουν και καθοδηγούν τον ανθολόγο, όπως ξέρουν όλοι όσοι παρακολουθούν τις παρεμβάσεις του στα social media και γενικότερα το έργο του

Στην ανθολογία τώρα – της οποίας τον τίτλο συμπληρώνω με το ‘’ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ’’ για να υπενθυμίσω ότι εδώ μιλάμε για χριστιανούς Έλληνες, κι όχι για τους άλλους που παλιότερους παγανιστές για τους οποίους είμαστε τόσο περήφανοι:

Τα εισόδια της ‘’ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ’’ γίνονται με την περίφημη μαδημένη κότα του Σολωμού:

‘’Πώς πάει το έθνος; Είδες ποτέ να μαδάνε την κότα και ο αέρας να συνεπαίρνει τα πούπουλα; Έτσι πάει το Έθνος!’’

(προσωπικά προτιμώ την εκτενέστερη μορφή αυτού του σολωμικού θραύσματος: 

‘’«Πώς πάει το έθνος; Πώς πάνε οι δουλειές;» Και άφησε το κουπί του και με το χέρι εσυχνόκοβε τον αέρα orizzontalmente. «Είδες να μαδάνε την κότα και ο αέρας να συνεπαίρνει τα πούπουλα; Ετσι πάει το έθνος»’’.

Και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον που τα εισόδια στην ‘’ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ’’ του ΚΚ γίνονται με το ορφανό, εν τέλει, αυτό σπάραγμα του Σολωμού – που προοριζόταν για τη ‘’Γυναίκα της Ζάκυθος’’ αλλά, για κάποιον λόγο, το έφαγε η μαρμάγκα.)

Μετά την ΕΙΣΟΔΟ, ακολουθούν τα συνεπαρμένα πούπουλα.

Τα οποία, αν δεν έχω κάνει κάποιο λάθος στην καταγραφή/καταμέτρηση, δομούνται και συμποσούνται ως εξής:

(η στήλη με τη βαθμολογία θα συμπληρωθεί σε επόμενο post)

Όλα τα μέρη (ο ΚΚ προτιμάει να τα λέει ‘’Ενότητες’’, αλλά εγώ προτιμώ το ‘’Μέρη/Θέματα’’) προλογίζονται με αποσπάσματα από την ‘’Παρτούζα’’ (1991) του Νίκου Φωκά (επίσης ενδιαφέρουσα και γουστόζικη επιλογή)

Η δομή της ανθολογίας έχει αναλογίες με την αρχαία τραγωδία:

• Πρόλογος (ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ): το πρώτο από τα αναγγελλόμενα μέρη και εκτελείται από τους υποκριτές και όχι τον Χορό. Έχω την εντύπωση ότι ο ανθολόγος συμπεριλαμβάνει και τον πρόλογό του μέσα στο όλο ποιητικό σώμα)
• Πάροδος (ΕΙΣΟΔΟΣ): Το τραγούδι που τραγουδάει ο Xορός, όταν μπαίνει στη σκηνή για πρώτη φορά. Το ρόλο του Χορού, εδώ, έχει ο εθνικός ποιητής κι η μαδημένη κότα του.
• Επεισόδια: Τα βασικά μέρη/θέματα με τα οποια προωθείται η υπόθεση/εξέλιξη του έργου (ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΨΩ/Οι τόποι - ΑΝΘΡΩΠΟΙ, ΑΛΗΘΕΙΣ ΚΑΡΙΚΑΤΟΥΡΕΣ/Οι τύποι - ΧΑΡΤΙΑ ΚΙ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ/Οι καταστάσεις- ΌΛΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΑ ΣΥΝΑΞΑΡΙΑ/Οι εποχές)
• Στάσιμα: Άσματα που έψελνε ο Χορός, εμπνευσμένα από το προηγούμενο Επεισόδιο.
• Έξοδος: Επισφραγίζει τη λύση της τραγωδίας - το εξόδιο άσμα του Χορού. Στην περίπτωση της ανθολογίας, η έξοδος αρχίζει με το μέρος/θέμα  ‘’ ΜΙΑ ΦΑΝΤΑΣΙΩΣΙΣ ΗΣΟΥΝ ΝΕΩΤΕΡΙΚΗ/Ελληνικό Ρέκβιεμ’’, συνεχίζεται το με το εξόδιο ποίημα ‘’Πάνω στην κόψη’’ (Π Σταθογιάννης) και ολοκληρώνεται ως ‘’μετα-έξοδος’’ με τον ‘’Γκρεμιστή’’ του ετέρου εθνικού ποιητή (Κ Παλαμάς).
  

(σε επόμενο ποστ, θα συνεχίσω με το ζουμί, δηλ. τα ποιήματα που ανθολογούνται)