Μεταγαλλικές ή μεταεκλογές (2): Μεταεισαγωγικά πάνω στο Κρανίο του Εραστή της Βασίλισσας

Μπορείς να σκιαγραφήσεις το συλλογικό πλαίσιο σκέψης ενός λαού που φτιάχνει 246 διαφορετικά τυριά;

Ναι, μας λέει ο Σουντίρ Χαζαρίσιν (ΣΧ) στην εισαγωγή του «How the French Think: An Affectionate Portrait of an IntellectualPeople», όπου συνοψίζει την ιδιαιτερότητα των Γάλλων, το πάθος τους για την παιδεία και την κουλτούρα και τα παρόμοια, την επίδραση που άσκησαν οι ιδέες τους στον κόσμο όλο, την εμμονη τους με την οικουμενικότητα/καθολικότητα (αλλά πάντα διά γαλλικού φακού) και πως μέσα από ένα αχανές μωσαϊκό σκέψεων, ιδεών, οραμάτων, αξιών, πράξεων, κλπ, θα προσπαθήσει να συνθέσει το παζλ και να δείξει ότι υπάρχει ένα συλλογικό πλαίσιο εντός του οποίου μπορεί ειδωθεί και να κατανοηθεί η γαλλική σκέψη. 

Συνοπτικά, ο ΣΧ εντοπίζει 5 ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γαλλικής σκέψης:

1.Τον ιστορικό της χαρακτήρα – σημαντική συνέχεια στο χρόνο και αναφορές στο παρελθόν είτε ως πηγή εγκυρότητας είτε ως οριοθέτηση.

2.Την εμμονή της με το έθνος και τον συλλογικό εαυτό – εμμονή που δημιουργεί και τον χώρο για έντονο δημόσιο διάλογο και διαμορφώνει τις φιλοσοφικές βάσεις των διάφορων συλλήψεων της ωραίας ζωής.

3.Την έντασή – αν όχι σφοδρότητα – της και την πίστη της στις ιδέες – οι ιδέες όχι μόνο υπάρχουν αλλά αξίζει να πεθάνει κανείς γι’ αυτές

4.Η πεποίθηση ότι η επικοινωνία εξειδικευμένων γνώσεων σε ένα ευρύτερο κοινό είναι ενδογενές χαρακτηρστικό της πνευματικής δραστηριότητας.

5.Ένα διαρκές παιχνίδι και μια αμφιταλάντευση μεταξύ τάξης και φαντασίας, ή αλλιώς, μεταξύ της ψυχρής γραμμικότητας του Καρτέσιου και της αχαλίνωτης διαχυτικότητας του Ρουσό.

Βρίσκει ένα ακόμη ιδιαίτερο χαρακτηριστικό το οποίο κάνει δυνατή τη θεώρηση ενός συλλογικού πλαισίου σκέψης: είναι η μόνη μεγάλη χώρα που οι σημαντικότεροι πνευματικοί θεσμοί βρίσκονται στην πρωτεύουσα. Και αυτήν η πολιτισμική κεντροποίηση είναι για τον ΣΧ αυτό που δίνει μια χαρακτηριστική στυλιστική συνέχεια στη γαλλική σκέψη..

Όπως και νάχει, αφού διαβάσουμε διάφορα ηρωικά, συγκινητικά και διασκεδαστικά για το πως βλέπουν οι Γάλλοι τους άλλους, την ιδέα που έχουν για την Γαλλία - το πιο ωραίο είναι αυτό που είπε ο  Αντρέ Μαλρό κατά την επίσκεψή του στο Πεκίνο, αφήνωντας παγωτό τον Πρόεδρο Μάο: "Η Κίνα είναι η Γαλλία της Ασίας" - μια ενδιαφέρουσα άποψη που μπορούμε να την σκεφτούμε στο σήμερα και λαμβάνοντας υπόψη τα επιτεύγματα και τα "επιτεύγματα" της μεγάλης Λαικής Δημοκρατίας - φτάνουμε στο «Κρανίο του Καρτέσιου».

Ο ΣΧ αρχίζει την ιστορία του με την επίσκεψη του δημοσιογράφου και κινηματογραφιστή Pierre Dumayet στο χωριό που γεννήθηκε ο Καρτέσιος. Ο Pierre Dumayet πήγε στη La Haye της Τουραίνης με αφορμή την τριακοσιετηρίδα του θανάτου του Ρενέ και ρωτούσε τη γνώμη των κατοίκων για το πιο ένδοξο τέκνο του χωριού. Μια ηλικιωμένη κυρία, που ήξερε και τα περισσότερα, και με το (τυχαίο;) επίθετο Raison του είπε ότι οι κάτοικοι ήταν περήφανοι όχι μόνο για τα επιστημονικά επιτεύγματα του αλλά και για το ότι ήταν εραστής μιας βασίλισσας.

Τις συντεταγμένες του  Ρενέ  τις διδάσκεται κάθε μαθητής και είναι ο συγγραφέας που εισήγαγε τη μέθοδο καρτ-ποστάλ στη νεώτερη φιλοσοφική διάλεκτο: εκφραστική συμπύκνωση της ιδέας σε βαθμό τέτοιο που να χωράει σε καρτ-ποστάλ. Μέθοδος που είναι πολύ χρήσιμη στα χρόνια του διαδικτύου, facebook, κλπ..

Αλλά εγώ θέλω να μείνω στην μαντάμ  Raison. Πώς ο Ρενέ με το βαθύ και λάγνο πάθος του για τις αλλήθωρες (ή/και αλλοίθωρες)  γυναίκες, έφτασε να γίνει εραστής μιας βασίλισσας; Και πώς σχετίζονται όλα αυτά με τα Θέλγητρα της Ατέλειας;

[Τα διάβαζα όλα αυτά και ταυτόχρονα άκουγα τον Εμμανουήλ να προσκαλεί στην Γαλλία τους Αμερικανούς που ασχολούνται με την κλιματική αλλαγή (επιστήμονες, μηχανικούς, επιχειρηματίες) και που παρά τρίχα δεν αποκαλεί μαλάκα τον Ντόναλντ.]