Ως φιλοσοφικές θέσεις και στἀσεις ζωής, τόσο ο οπτιμισμός όσο κι ο πεσιμισμός, προϋποθέτουν την ικανότητα (μερικών;) ανθρώπων να διατυπώνουν ακριβείς προβλέψεις για το μέλλον. Η ικανότητα αυτή βασίζεται, με τη σειρά της, σε μια άλλη ικανότητα: αυτήν της αξιόπιστης εκτίμησης/αξιολόγησης/ερμηνείας του παρελθόντος και του παρόντος. Με τον τρόπο αυτό, οι προβλέψεις μπορούν να διατυπωθούν έτσι ώστε να φαντάζουν ως φυσικές (ῆ λογικές) συνέπειες των γενικών τάσεων του παρελθόντος και του μέλλοντος.
Τόσο οι οπτιμιστικές όσο
και οι πεσιμιστικές διατυπώσεις έχουν μια από τις εξής δυο μορφές:
1.Την a priori επιχειρηματολογία
(εικοτολογία), δια της οποίας κάποιος υπερασπίζεται μια πρόβλεψη σχετικά με το
μέλλον επικαλούμενος γενικές αρχές ή δόγματα που δεν επιδέχονται αμφισβήτησης
(π.χ., την ύπαρξη του Θεού ή της πάλης των τάξεων.)
2.Την a posteriori επιχειρηματολογία (εμπειρισμός), δια της οποίας
κάποιος υπερασπίζεται μια πρόβλεψη σχετικά με το μέλλον βασιζόμενος σε εμπειρικά
και επαληθεύσιμα δεδομένα.
Αν και η δυτική (τουλάχιστον)
φιλοσοφία εξέφρασε τις διατυπώσεις για το μέλλον ακολουθώντας, ως επί το
πλείστον, τη μορφή 1, οι διατυπώσεις που ακολουθούν τη μορφή 2 φαίνονται πιο
πειστικές.
Ένας καλός τρὀπος για να
γυμνάσει κανείς την αισιοδοξἰα του ή την απαισιοδοξία του σχετικά με την
πατρίδα, είναι να κατασκευάσει το παρακάτω διάγραμμα και να αρχίσει να κάνει τις
σκέψεις του παρατηρὠντας το. Οι σκέψεις μπορούν να γίνουν είτε με τη μορφή 1
είτε με τη μορφή 2. Προς το παρόν, θα μείνω μόνο στις παρατηρήσεις
- Οι γεννήσεις μειώνονται με μέσο ρυθμό 2,6% το έτος
- Οι θάνατοι αυξάνονται με μέσο ρυθμό 2,1% το έτος
- To προσδόκιμο ζωής αυξάνεται κατά 1,7 μήνες το έτος.
- Οι γάμοι μειώνονται με μέσο ρυθμό 1,6% το έτος
- Τα διαζύγια αυξάνονται με μέσο ρυθμό 4,5% έτος