Μεταπανδημικά σενάρια

 Αν δεχτούμε ότι ο Κορώνας θα αλλάξει τον κόσμο, καλό είναι να σκεφτούμε και πάνω στο πώς θα τον αλλάξει. Ο Otto C. Frommelt εξετάζει 4 σενάρια:

1.την έγκλειστη οικονομία (shut-In economy)

2.την παγκόσμια ταυτότητα υγείας (global health-ID

3.την κυκλική οικονομία (circular economy)

4.τον ψηφιακό λενινισμό (digital leninism)

με άξονες 2 οδηγούς κλειδιά:

x: τεχνολογία υγείας

y: οικοσύστημα

Ο Διαλεκτικός Υλισμός κι η Αιωνιότητα

 Το εργατικό / επαναστατικό κίνημα κι η μαρξι(στι)κή / ενγκελσιανή / λενινιστική /σταλινική / μαοϊκή και, εν τέλει, κομφουκιανή διανόηση, γιόρτασαν σημαντικές επετείους κατά το λυκόφως του 20^ου και κατά το πρώτο 1/5^ο του 21^ου  αιώνα.

Η αρχή έγινε με τα 150χρονα του Μανιφέστου το 1998 και τα 50χρονα της Κίνας (1999).

Και μέσα στο πρώτο 1/5^ο του 21^ου  αιώνα γιορτάστηκαν τα 100χρονα της Ρώσικης Επανάστασης, τα 200χρονα από τη γέννηση του Μαρξ (2018) και φέτος γιορτάζονται τα 200χρονα από τη γέννηση του Ένγκελς και τα 150χρονα από τη γέννηση του Λένιν.

Για το μέλλον, έχουμε

• Τα 150χρονα από τη γέννηση του Στάλιν (2028)
• Τα 150χρονα από τη γέννηση του Μάο (2043)
• Τα 100χρονα της Κίνας (2049) και τα 2600χρονα από τη γέννηση του Κομφούκιου.

Αιωνία τους η μνήμη 

ΥΓ: Ενώ υπάρχουν αρκετά βιβλία για τη ζωή και τη σκέψη του Μαρξ στα ελληνικά – τελευταίο, το πολύ ενδιαφέρον ‘’Καρλ Μαρξ. Μεγαλείοκαι ψευδαισθήσεις’’ του Gareth Stedman Jone - δύσκολα βρίσκει κάποιος κάτι για τη ζωή και τη σκέψη του Ένγκελς .

Υπάρχουν μερικά ωραία βιβλία (π.χ., το παλιό καλό ΄΄ΟΣτρατηγός του Μαρξ’’ και το μόλις εκδοθέν ΄΄Η ζωή κι η σκέψη του ΦρειδερίκουΈνγκελς’’) 

Πρόκειται για μια ζωή και μια σκέψη που θα ερεθίσει τόσο μαρξιστές όσο και αστούς αναγνώστες. Νομίζω ότι πρέπει να κινητοποιηθούν σχετικά οι έλληνες  μαρξιστές μεταφραστές και  εκδότες.

 

Λογοτεχνικός Δαρβινισμός (96): Γιατί η ποίηση έχει (ή δεν έχει) νόημα (60): αλγόριθμοι vs. άνθρωποι ‘’ποιητές’’ και ‘’αλγοριθμικά’’ vs. ανθρώπινα ποιήματα: what difference does it make?

Αρκετή κουβέντα γίνεται για την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) και την αλγοριθμική διάσταση της κοσμοκατάστασης: θα γίνει το ένα και θα γίνει το άλλο.

Ένα από αυτά που θα γίνουν είναι ότι πολλά επαγγέλματα θα πάνε στον αγύριστο ή θα γίνουν περιθωριακά ή/και αριστοκρατικά όπως, π.χ., το επάγγελμα του πεταλωτή.

Τί θα γίνει όμως με τα ευγενή και δημιουργικά επαγγέλματα και δή το πιο ευγενές και δημιουργικό όλων: το επάγγελμα του ποιητή;

Ως γνωστό – κι αν όχι γνωστό, σχεδόν ευνόητο – μεταξύ των πολλών και διαφόρων αλγορίθμων που έχουν αναπτυχθεί, υπάρχουν και οι αλγόριθμοι – ποιητές.

Ήδη πολλοί συγγραφείς (ποιητές, υποθέτω, λιγότερο) χρησιμοποιούν τον αλγόριθμο GenerativePre-Training 2 (GPT-2) στη δουλειά τους . Το GPT-2 παράγει δεκάδες εναλλακτικές φράσεις για ένα θέμα και σε πιο εξελιγμένη μορφή είναι πολύ πιθανό να καταστήσει τους συγγραφείς (ειδικά αυτούς που δεν καίγονται από άσβεστο εσωτερικό πάθος) απλούς αντιγραφείς.

Αν και είναι αλήθεια ότι έχουν διατυπωθεί επιχειρηματολογημένες αντιρρήσεις για την εγγενή αδυνατότητα των μηχανών να παράγουν λογοτεχνικό έργο  - αδυνατότητα που οφείλεται στην (καταστατική; ) έλλειψη (ή έλλειμμα, αν προτιμάτε) ‘’γοητευτικής’’, ήτοι συναισθηματικής, πρωτοτυπίας (αν και πολλά θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς πάνω στην έννοια και τη δυνατότητα πρωτοτυπίας) – καλό είναι να την ψάχνουμε με τα πιο αξιόπιστα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας.

Και στα πλαίσια αυτού του ψαξίματος, οι Nils Köbis και Luca D. Mossink έκαναν μια ενδιαφέρουσα έρευνα, όπου ανέλυσαν τις αποκρίσεις μεγάλου δείγματος ακροατών/αναγνωστών ποίησης: Artificial intelligence versus Maya Angelou: Experimental evidence that people cannot differentiate AI-generated from human-written poetry

Τί βρήκαν;

1.Οι συμμετέχοντες ερωτώμενοι εκ των προτέρων εκδήλωσαν απέχθεια για την αλγοριθμική ποίηση και δήλωσαν σίγουροι για την ικανότητά τους να ξεχωρίσουν ένα αλγοριθμικό από ένα ανθρώπινο ποίημα.

2. Παρόλα αυτά, δεν μπόρεσαν να ξεχωρίσουν αξιόπιστα την ανθρώπινη από τη αλγοριθμική ποίηση, ακόμα κι όταν πληρωνόταν για αυτό.

3.Παρόλη την εκ των προτέρων εκδηλωμένη απέχθεια, δεν έδειξαν να είναι τόσο χαλασμένοι μετά την ανάγνωση ενός αλγοριθμικού ποιήματος (χωρίς να το γνωρίζουν).

4. Οι δυσκολίες διαφοροποίησης παραμένουν ακόμα κι όταν τα αλγοριθμικά ποιήματα ανταγωνίζονται και ποιήματα της Maya Angelou ή του  Hermann Hesse.

5. Η δυνατότητα διάκρισης αλγοριθμικού/ανθρώπινου ποιήματος είναι ζήτημα ικανότητας κι όχι προσπάθειας. 

6.Υπάρχουν δυνατότητες ανάπτυξης νέων και δύσκολα ανιχνεύσιμων μορφών πλαγιαρισμού

Τα πρότυπα της τεχνοκρατίας: Τί έπεται;

 Όταν η κοινωνία βιώνει ζόρικες καταστάσεις, καλεί τους ειδικούς. Η γνωριμία και στενή επαφή του κοινού με τον Τσιόδρα κι οι διαφορετικές γνώμες/απόψεις που σχηματίστηκαν (τσιοδρικοί και τσιοδριστές ή αντιτσιοδρικοί και  αντιτσιοδριστές ή τσιοδράκηδες και αντιτσιοδράκηδες είναι ένα παράδειγμα εκδήλωσης της τεχνοκρατίας και της αντίδρασης του κοινού απέναντί της.

Η τεχνοκρατία προέκυψε μέσα από τις στάχτες του 1ου παγκοσμίου πολέμου και θεμελιώθηκε κατά τη δεκαετία του 1930 μετά την οικονομική κατάρρευση. Πιονέρος του κινήματος θεωρείται ο αμερικανός μηχανικός Howard Scott και δυναμικότεροι απόστολοί της οι επίσης αμερικανοί ThorsteinVeblen και Walter Rautenstrauch.

Το πρότυπο που προέκυψε ήταν αυτό του μηχανικού και ο τύπος διακυβέρνησης που πρόκυψε είναι η λεγόμενη κοινωνική μηχανική. Η οποία, ως γνωστό, γοήτευσε ιδιαίτερα τα σοσιαλιστικά κράτη (το 1986 το Πολιτμπιρό της Σοβιετικής Ένωσης αποτελείτο κατά 86% από μηχανικούς, όπως και μέχρι πρόσφατα στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας – μέχρι που ο (μηχανικός) ΓΓ του Κόμματος Σι Τζινπίνγκ τους αντικατέστησε με πολιτικούς επιστήμονες και οικονομολόγους, μένοντας ο ίδιος ο μόνος μηχανικός του Πολιτμπιρό). 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα κοινωνικής μηχανικής ήταν η κεϋνσιανή οικονομική πολιτική όπως διατυπώνεται στη ‘’Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Τόκου και του Χρήματος’’ (1936): σε έναν κόσμο πτητικό και καθοδηγούμενο από ‘’ζωώδη ένστικτα’’, οι αγορές δεν μπορούν ποτέ να λειτουργήσουν όπως θα έπρεπε να λειτουργούν κι ο νομοθέτης, ως μηχανικός, πρέπει να επεμβαίνει και να διορθώνει. 

Καθώς οι ενεργειακές κρίσεις της δεκαετίας του 1970 έστειλαν την κεϋνσιανή συναίνεση στον αγύριστο, προέκυψε ένα νέο πρότυπο: αυτό του επιστήμονα. Για μονεταριστές όπως ο Μίλτον Φρίντμαν η προηγούμενη ορθοδοξία ήταν ύποπτη ως ελαττωματική κι έπρεπε να υποβληθεί σε αυστηρό πειραματικό έλεγχο. Οι μηχανικοί – οικονομολόγοι έπαιρναν πάρα πολλά πράγματα ως δεδομένα. 

Κι έτσι οι νεοφιλελεύθεροι οικονομολόγοι υιοθέτησαν το μοντέλο της φυσικής στη θέση αυτού της μηχανικής. Θεώρησαν ότι ο κόσμος (δηλ. αγορές, επιχειρήσεις και καταναλωτές) λειτουργεί με σταθερό τρόπο (σαν το επιστημονικό εργαστήριο) και αναζήτησαν γενικούς νόμους αιτιότητας - η ουτοπία εδώ είναι προφανής: ο επιστήμονας – οικονομολόγος, αντί να ενδιαφέρεται να διαχειριστεί μια ατελή κατάσταση ενδιαφερόταν να πετύχει τη βέλτιστη ρύθμιση.

Αλλά τί γίνεται όταν τα πράγματα στραβώνουν και χρειάζεται άμεση δράση, πριν έχουμε πλήρη εικόνα των δεδομένων; Η ασιατική κρίση του 1997 έδωσε ένα ακόμη πρότυπο: αυτό του γιατρού. Ένα πρότυπο που έδινε μεγαλύτερη σημασία στο γνωρίζω – πώς παρά στο γνωρίζω – ότι. Συν το γνωρίζω το τί να μην κάνω. Η παγκοσμιοποιημένη χρηματιστηριακή οικονομία αντιμετωπιζόταν ως ζωντανός οργανισμός που δεχόταν επίθεση από παθογόνους οργανισμούς. Η τέλεια αγορά πήγε περίπατο και οι ασθένειες πάντα καιροφυλακτούσαν. Το ζητούμενο ήταν η παρεμπόδιση της μετάδοσής των σε όλο τον οργανισμό. 

Τώρα, μετά την κρίση της προηγούμενης δεκαετίας κι ακόμα περισσότερο με τον covid-19, τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο περίεργα. Κι απ’ ό,τι φαίνεται το νέο πρότυπο θα είναι αυτό του συγγραφέα ιστοριών τρόμου.

Γιατί η ποίηση έχει (ή δεν έχει) νόημα (59): Ο ανώριμος ποιητής Κ.Φ. Καβάπης

Με τον χαμό που γίνεται με την λογοκλοπή, και δή την ποιητική, το ξεκάθαρο συμπέρασμα (ξανα)είναι πως η φιλία είναι πάνω από την ποίηση, όχι μόνο για τους απλούς ανθρώπους αλλά και για τους/τις ποιητές/ποιήτριες.

Δυστυχώς για την Θεά Ποίηση, οι ιερείς της, οι ιέρειές της και το όλο εκκλησίασμά της έχουν ανάγκη τις ομάδες, τις φιλίες και τις/τα συνενώσεις/κινήματα που είναι καταστάσεις που εξασφαλίζουν τον αναγκαίο και ικανό θαυμασμό, το αναγκαίο και ικανό εγκώμιο και την αναγκαία και ικανή αγιαστούρα,   όπως και το αναγκαίο και ικανό θάψιμο του αντιπάλου (ο κάθε πικραμένος, μπορεί να γλυκάνει κάπως την πίκρα του, διαβάζοντας τα σχετικά στη διαμάχη παλαμιστών/καβαφιστών)

Στα πλαίσια αυτά η Ομάδα Διερεύνησης Νοήματος Ποίησης (ΟΔΝΠ), είπε να ξαναδιαβάσει το ποίημα ‘’Θα μείνουμε’’ του ανώριμου ποιητή Κ.Φ. Καβάπη, παράλληλα και συγκριτικά με το ποίημα ‘’Να μείνει’’ του πανίσχυρου ποιητή Κ.Π. Καβάφη (Ο Κ.Φ. Καβάπης έγραψε το ποίημα μετά από ανάγνωση του συναρπαστικού βιβλίου του Δ. Παπανικολάου, «"Σαν κι εμένα καμωμένοι’’. Ο ομοφυλόφιλος Καβάφης και η ποιητική της σεξουαλικότητας», Πατάκης, 2014.)

’’Θα μείνουμε’’

Θα ΄τανε ξημέρωμα,

ή λίγο πριν.

Σε μια γωνιά του μπαρ^.

πίσω απ’ την κολώνα με την ‘’Μπανάνα’’ του Γουόρχολ.

Εκτός από εμάς τους δυο το μαγαζί τελείως άδειο.

Ένα φως νέον μόλις το φώτιζε.

Ο πορτιέρης ριγμένος σε μια καρέκλα, κοιμότανε.

Δεν έβλεπε κανείς.

Κι είχαμε τόσο πολύ ανάψει,

που δεν μας ένοιαζε τίποτα.

Τα ρούχα μισορίχτηκαν — δεν ήταν και τόσα,

μια βερμούδα κι ένα μπλουζάκι,

ο θεικός Ιούλης δεν τα χρειάζεται.

Τις σάρκες μας απολαύσαμε

Με μισοριγμένα ρούχα

Γρήγορα κι δυο μας τελειώσαμε – ινδάλματα

που διαβαίνουν τους χρόνους, ήλθαμε.

Θα μείνουμε στην ποίηση αυτή.

ΚΦ Καβάπης

‘’Να Μείνει’’

Η ώρα μια την νύχτα θα ’τανε,

ή μιάμιση.

Σε μια γωνιά του καπηλειού·

πίσω απ’ το ξύλινο το χώρισμα.

Εκτός ημών των δυο το μαγαζί όλως διόλου άδειο.

Μια λάμπα πετρελαίου μόλις το φώτιζε.

Κοιμούντανε, στην πόρτα, ο αγρυπνισμένος υπηρέτης.

Δεν θα μας έβλεπε κανείς. Μα κιόλας

είχαμεν εξαφθεί τόσο πολύ,

που γίναμε ακατάλληλοι για προφυλάξεις.

Τα ενδύματα μισοανοίχθηκαν — πολλά δεν ήσαν

γιατί επύρωνε θείος Ιούλιος μήνας.

Σάρκας απόλαυσις ανάμεσα

στα μισοανοιγμένα ενδύματα·

γρήγορο σάρκας γύμνωμα — που το ίνδαλμά του

είκοσι έξι χρόνους διάβηκε· και τώρα ήλθε

να μείνει μες στην ποίησιν αυτή.

K.Π. Καβάφης

Ο Κορώνας κι οι Φιλόσοφοι - Ασκήσεις Πανοπτισμού ή/& Αυνανισμού

Μέσα στα αποσπασματικά αναγνώσματα των Ημερών του Κορώνα είναι και το ‘’Επιτήρηση και Τιμωρία. Η Γέννηση της Φυλακής’’ του Μ Φουκώ. Οδηγήθηκα στο κείμενο μέσα από τη γενικότερη προσπάθεια αυτοβοήθειας που καταβάλλω τις ‘’έγκλειστες’’ τούτες μέρες. Που, εκτὀς των άλλων, με οδήγησε και σε μια συζήτηση μεταξύ κάποιων φιλοσόφων για τον Κορώνα. 

Εκτεταμένη προμετωπίδα της συζήτησης, ένα απόσπασμα από το κεφάλαιο_Γ (Πειθαρχία)-υποκεφ_3 (Ο Πανοπτισμός) του βιβλίου ''Επιτήρηση και τιμωρία: Η γέννηση της φυλακής''. Και ακολουθεί η συζήτηση. Η οποία είναι ενδιαφέρουσα και προσφέρει στον/στην αναγνώστη/ρια τη δυνατότητα να τραβήξει οτιδήποτε έχει διαθέσιμο. 

Αντιγράφω ένα απόσπασμα του αποσπάσματος από την ελληνική έκδοση. 

‘’[...] Πέντε ή έξι μέρες μετά την αρχή της καραντίνας αρχίζει η απολύμανση των σπιτιών, ένα πρός ένα. Οι κάτοικοι διατάζονται να βγουν στον δρόμο. Σε κάθε δωμάτιο ξεσηκώνονται ή κρεμιούνται «τα έπιπλα και τα εμπορεύματα»· ύστερα, χύνεται παντού αρωματισμένο απολυμαντικό και καίγεται, αφού κλειστούν ερμητικά πόρτες και παράθυρα, ακόμα και οι κλειδαρότρυπες, που γεμίζονται με κερί. Τέλος, κλείνεται το σπίτι ολόκληρο ώσπου νά διαλυθεί το άρωμα· όπως και κατά την είσοδό τους, οι απολυμαντές ερευνιόνται «παρουσία των ενοίκων για να εξακριβωθεί μήπως τυχόν, βγαίνοντας, έχουν κάτι που δεν το είχαν όταν έμπαιναν». Έπειτα από τέσσερες ώρες, επιτρέπεται στους κατοίκους να ξαναμπούν στα σπίτια τους. 

Ο κλειστός και τεμαχισμένος αυτός χώρος, που επιτηρείται σε όλα του τα σημεία, όπου τα άτομα τοποθετούνται σε μια συγκεκριμένη θέση, όπου κι οι παραμικρές κινήσεις ελέγχονται, όπου όλα τα γεγονότα καταγράφονται, όπου μια αδιάκοπη εργασία καταγραφής συνδέει το κέντρο με την περιφέρεια, όπου η εξουσία ασκείται αμέριστη, σύμφωνα με ένα μόνιμο ιεραρχικό πρότυπο, όπου το κάθε άτομο ακατάπαυστα επισημαίνεται, εξετάζεται και κατανέμεται ανάμεσα στους ζωντανούς, στους αρρώστους καί στους νεκρούς - όλα τούτα συνιστούν ένα συμπαγές πρότυπο τού πειθαρχικού συστήματος. Στον λοιμό απαντά η τάξη – ρόλος της είναι να διαλύει κάθε σύγχυση: σύγχυση προκαλούμενη από την αρρώστια που μεταδίνεται όταν σμίγουν τα σώματα· σύγχυση της νόσου που πολλαπλασιάζεται όταν ο φόβος και ο θάνατος καταλύουν τις απαγορεύσεις. Η τάξη ορίζει στον καθένα τη θέση του, στον καθένα το σώμα του, στον καθένα την ασθένειά του και τον θάνατο του, στον καθένα τα υπάρχοντά του - αυτό, με τη μεσολάβηση μιας πανταχού παρούσας και παντογνώστριας εξουσίας που και η ίδια υποδιαιρείται τακτικά καί αδιάλειπτα ώσπου τελικά νά προσδιορίσει στό άτομο όλα εκείνα που το χαρακτηρίζουν, εκείνα που τού ανήκουν, εκείνα που τού συμβαίνουν.

Ενάντια στον λοιμό που είναι σμίξιμο, η πειθαρχία κάνει χρήση τής δύναμης της που είναι η ανάλυση. Γύρω από τόν λοιμό άνθισε μια ολόκληρη λογοτεχνία πού τον παρουσιάζει σαν γιορτή: οι νόμοι καταργούνται, αίρονται οι απαγορεύσεις, υπάρχει κάτι σαν φρενίτιδα τού χρόνου που περνά, τα σώματα ανακατεύονται ασυγκράτητα, τα άτομα βγάζουν το προσωπείο, παραμερίζουν την καταστατική τους ταυτότητα και τη μορφή που χρησίμευε για να τα αναγνωρίζουν - αφήνουν να φανεί μια ολότελα διαφορετική αλήθεια. Υπήρξε όμως και ένα πολιτικό όνειρο του λοιμού πού ήταν ακριβώς το αντίστροφο: όχι η ομαδική γιορτή, αλλά οι αυστηρές μοιρασιές- όχι η παραβίαση τού νόμου, αλλά η διείσδυση τού κανονισμού ώς τις λεπτότερες πτυχές της ύπαρξης και με τη μεσολάβηση μιας τέλειας ιεραρχίας που εξασφαλίζει την παντού διεισδύουσα λειτουργία της εξουσίας· όχι τά προσωπεία που βάζει ή πού αφαιρει κανείς, αλλά η απόδοση στον καθένα του «αληθινού» του ονόματος, της «αληθινής» του θέσης, του «αληθινού» του σώματος καί της «αληθινής» του αρρώστιας. Ο λοιμός, ως μορφή ταυτόχρονα πραγματική και φαντασιακή τής αταξίας, έχει σαν ιατρικό και πολιτικό αντίστοιχο την πειθαρχία. Πίσω από τα πειθαρχικά συστήματα βλέπει κανείς τον εφιάλτη τής «μετάδοσης» τού λοιμού, των εξεγέρσεων, των εγκλημάτων, της αλητείας, της λιποταξίας, των ανθρώπων που εμφανίζονται και εξαφανίζονται, ζουν και πεθαίνουν μέσα στο χάος.’’

Λογοτεχνικός Δαρβινισμός (95): Μια Θεωρία του Αφορισμού

Σύμφωνα με τον σκοτεινό Χωρογράφο της Λογοτεχνίας και Αέναο Συζητητή Μορίς Μπλανσό, όταν η φιλοσοφία έρχεται αντιμέτωπη με το άγνωστο, έχει δυο δυνατούς τρόπους απόκρισης:

1.Να απαιτήσει την απόλυτη συνέχεια και να εκφραστεί με μια γλώσσα σφαιρική, ή,

2.Να δεχτεί την τρέχουσα, πεισσότερο ή λιγότερο έντονη, ασυνέχεια και να εκφραστεί με μια γλώσσα θραυσματική.

Την ιστορία του δεύτερου τρόπου μας λέει ο Andrew Hui (ΑΗ) στο πιο ενδιαφέρον βιβλίο της χρονιάς: ‘’Μια Θεωρία του Αφορισμού: από τον Κομφούκιο στο Twitter’’. Και πολύ ''χρήσιμο'', αν λάβει κανείς υπόψη του ότι στις μέρες μας Πλανητάρχης εκλέγεται αυτός που θα γράψει τα πιο ιδιαίτερα tweets [Αν αφήσουμε στην άκρη την εκκλησιαστική ποινή και τους/τις αφορεσμένους/ες, ο αφορισμός, η λιτή, επιγραμματική φράση που υποτίθεται ότι περιλαμβάνει μια καθολική αλήθεια ή που είναι απλώς μια πνευματώδης παρατήρηση, έχει μεγάλη ιστορία. Είναι το στοιχειοδέστερο, το πιο σύντομο και πιο φορτισμένο λογοτεχνικό είδος.]

Ο ΑΗ αρχίζει το βιβλίο του με μια εισαγωγή όπου δίνει τις γενικές γραμμές της θεωρίας του: οι αφορισμοί υπάρχουν πριν τη φιλοσοφία, είναι κατά της φιλοσοφίας και υπάρχουν και μετά τη φιλοσοφία. Ο Ηράκλειτος υπήρξε πριν από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και ήταν κατά αυτών, ο Πασκάλ υπήρξε μετά τον Καρτέσιο και ήταν κατά αυτού, ο Νίτσε υπήρξε μετά τον Καντ και τον Χέγκελ και ήταν κατά αυτών. Ο φιλόσοφος διατυπώνει και κριτικάρει επιχειρήματα. Ο αφοριστής συνθέτει το λόγο του ακούγοντας τη διασκορπισμένη διαίσθησή του. Ο ΑΗ δέχεται τη μεταμοντέρνα (μαρξίζουσα) άποψη για τη Δυτική Φιλοσοφία (ΔΦ) ως σύνολο μεγάλων αφηγήσεων με στρατηγικό στόχο την κατασκευή συστημάτων κυριαρχίας. Έτσι, αν η ΔΦ είναι μια ιστορία τέτοιων προσπαθειών, η ιστορία των αφορισμὠν είναι η ιστορία της μομφής και της κριτικής αυτών των συστημάτων με τη μορφή λογοτεχνικών θραυσμάτων.

Συνεχίζει την εισαγωγή του δίνοντας τους ορισμούς του αφορισμού, την ιστορία του μέσα στον χρόνο, τη θέση που είχε μέσα σε φιλοσοφικές σχολές και συστήματα, το τρόπο με τον οποίο τον δούλεψαν γνωστοί και λιγότερο γνωστοί συγγραφείς. (Για ολόκληρη την εισαγωγή, εδώ).

Πέρα από την εισαγωγή, το βιβλίο αρθρώνεται σε 6 κεφάλαια (κατά χρονολογία γέννησης του κάθε αφοριστή που δίνει το όνομά του στο κεφάλαιο), έναν επίλογο κι ένα βιβλιογραφικό σημείωμα. Η επιλογή των ονομάτων των κεφαλαίων αυτών, μάλλον δείχνει και ποιούς θεωρεί ο συγγραφέας τους μεγαλύτερους ή πιο σημαντικούς αφοριστές:

1.Κομφούκιος: Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΕΥΧΕΤΑΙ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΣΙΩΠΗΛΟΣ

2.Ηράκλειτος: Ό,ΤΙ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΚΡΥΦΟ

3. Το Ευαγγέλιο του Θωμά: Ό,ΤΙ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ (με αφορισμούς του Ιησού Χριστού)

4 Έρασμος και Βάκων: ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

5.Πασκάλ: ΤΑ ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΠΕΙΡΟΥ

6 Νίτσε: ΤΑ ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΤΕΡΜΟΝΟΥ

Τα ονόματα που συναντάει ο αναγνώστης είναι φυσικά δεκάδες, αλλά, με βάση τον ΑΗ, την Ιερή Επτάδα αποτελούν οι Κομφούκιος, Ηράκλειτος, Ιησούς Χριστούς, Έρασμος, Βάκων, Πασκάλ και Νίτσε.

Πριν όμως τους δούμε έναν έναν, ας δούμε τη διείσδυση που έχουν τα μέλη της  Ιερής Επτάδας με κριτήριο των αριθμό γλωσσών με σχετικό wiki λήμμα

Πέραν του Ιησού και του Κομφούκιου που ως ηγετικές μορφές καθιερωμένων θρησκειών ή/και ηθικών συστημάτων ξεπερνούν τις 200 γλώσσες, πολύ καλά τα πάει ο Νίτσε που ξεπρναέι τις 150 (αν ληφθεί ότι ο Νίτσε έζησε 1800-2400 χρόνια μετά από Ιησού – Κομφούκιο αντίστοιχα, δεν αποκλείεται να τους ξεπεράσει στο μέλλον). Τη σειρά συμπληρώνουν οι Πασκάλ, Βάκωνας, Έρασμος και Ηράκλειτος.

Η διείσδυση του Νίτσε φαίνεται και από Google Books Ngram Viewer. Όπου, αν εξαιρέσουμε τον κυρίαρχο Ιησού (η καμπύλη του, πάντως, έχει ενδιαφέρον, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα):

Από το 1900 και μετά, ο Νίτσε καλπάζει: από 1960 και μετά ξεπερνά τον Βάκωνα στην αγγλική γλώσσα, κυριαρχεί στη γερμανική γλώσσα ενώ συναγωνίζεται τον Πασκάλ στη γαλλική γλώσσα.  

Λογοτεχνικός Δαρβινισμός (94): Ο Παρνασσός και τα λογοτεχνικά δημοψηφίσματα.

Ο γιος του Ποσειδώνα και της νύμφης Κλεοδώρας, έδωσε το όνομα του στο βουνό που προσάραξε ο Δευκαλίων, που φιλοξένησε τον ‘’ομφαλό της Γης’’ και στο οποίο ο Απόλλωνας γνώρισε τον Ορφέα και του χάρισε τη χρυσή λύρα και το χάρισμα να ημερεύει τα άγρια ζώα με τη φωνή και το τραγούδι του.

Έτσι, χιλιάδες χρόνια αργότερα, το 1952, έγινε από κάποιους πανεπιστημιακούς μια προσπάθεια καταγραφής των ποιητικών προτιμήσεων των φοιτητών.  (βλ Π. Χάρης, Λογοτεχνικά Δημοψηφίσματα, Νέα Εστία, τ. 1397, 15/09/1985).

Το ερώτημα ήταν: Ποιά είναι τα 10 καλύτερα ποιήματα του νεοελληνικού Παρνασσού;

Αν και δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες για τη μεθοδολογία, το δειγματολόγιο, τα κριτήρια και τα παρόμοια – γνωρίζουμε ότι το δημοψήφισμα προκάλεσε ομηρικούς πολέμους στις φοιτητικές παρέες (καυγάδες μεταξύ αδελφικών φίλων, χωρισμοί, αναπάντεχα σμιξίματα, κλάματα, γέλια και τα παρόμοια). Δεν γνωρίζουμε, επίσης, την τελική κατάταξη με βάση τις περισσότερες ψήφους, αλλά γνωρίζουμε την τελική δεκάδα κατἀ αλφαβητική σειρά (με την τελευταία στροφή κάθε ποιήματος): 

1.Γ. Αθάνας, Οι ασάλευτες κυρίες των επαρχιών

[...]

Μα τίποτε ποτέ δε θα γεμίσει

της ζωής τους το απέραντο κενό…

Πόσες τέτοιες κυρίες έχω γνωρίσει.

Με θυμούνται; Καμιά δε λησμονώ.

2. Κ. Βάρναλης, Η μάνα του Χριστού

[...]

Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,

σα ρωτήσανε: «Ποιος ο Χριστός;» τί πες «Νά με»!

Αχ! δεν ξέρει, τί λέει το πικρό μου το στόμα!

Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!

3. Γ. Γρυπάρης, Ο πραγματευτής

[...]

Τώρα στη χώρα ο νιος πραματευτής

κλαίει και λέει πάλι εκείνο:

- Ένα μου κόστισε φιλί

κι όπου εύρω δυο τη δίνω

τη ζώνη πόπλεξε η καλή – ώ ένα φιλί-

η αρρεβωνιαστικιά μου.

Με πλάνεσε μια ξωτικιά στην ξενιτιά

και πήρε τα συλλοϊκά μου!

4. Κ.Π. Καβάφης, Ιθάκη

[...]

Η Ιθάκη σ' έδωσε τ' ωραίο ταξίδι.

Χωρίς αυτήν δεν θα 'βγαινες στον δρόμο.

Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.

Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,

ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν.

5. Κ.Γ. Καρυωτάκης, Πρέβεζα

[...]

Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους
αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία...
Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους,
θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία.

6. Μ. Μαλακάσης, Ο Τάκη-Πλούμας
[...]
Ω! το λεβέντη του Μεσολογγιού μας,
τον ήλιο της αυγούλας μου ζωής!
Και να μετρώ, και να 'ναι, ο Τάκη-Πλούμας,
τριάντα τρία χρόνια μες στη γης...

7. Κ. Ουράνη, Η αγάπη

[...]

ειδέ κι αν έχεις φωτεινό το σπίτι για να τη δεχτείς

και, σαν φανεί, τρέξεις σ’ αυτήν και μπρος στα πόδια της συρθείς,

αν είναι να ’ρθει, θε να ’ρθεί - αλλιώς θα προσπεράσει!...

8. Ζ. Παπαντωνίου, Λυπημένα Δειλινά

[...]

Όλα σταμάτησαν εκεί.

Αργεί πολύ να ρθή ή βραδιά…

Πώς έχω την ψυχή βαριά

το δειλινό την Κυριακή.

9. Λ.Πορφύρας, Lacrimae Rerum (=Τα δάκρυα των Πραγμάτων)

[...]

Κι απ' τη γωνιά ο καλός της Λήθης σύντροφος,

τ' αγαπημένο μας παλιό ρολόι,

τραγουδιστής του χρόνου, κι αυτός κλαίοντας

ρυθμίζει αργά, φριχτά, το μοιρολόι..

10. Δ. Σολωμός – Υμνος εις την Ελευθερίαν

[...]

"Tούτο ανίσως μελετάτε,

ιδού εμπρός σας τον Σταυρό

Bασιλείς! ελάτε, ελάτε,

και κτυπήσετε κι εδώ".

Κι ενώ δυο ποιήματα του Παλαμά (ένα απόσπασμα από τον Προφητικό και ο Σάτυρος) πλησίασαν τη 10άδα, ‘’από τον πολύ θαυμασμό έμεινε έξω του νυμφώνος.’’

Προφητικός

[...]

Και θα ’ρθεί μια μέρα, μαύρη μέρα!

Και η ψυχή σου, ω Πολιτεία,

θα κατασταλάξει πέρα, πέρα

στην καμαρωμένη Γη,

στου ήλιου τη χαρά, στ’ Απρίλη τον αέρα.

Και στο φως θα βγει,

και ξαφνίζοντας τον ήλιο,

σα θρεμμένο απ’ το δικό σου αίμα,

ένα γέλιο, ένα παράλλαμα, ένα ψέμα,

ένα κλάμα, ένα βασίλειο.

[...]

Ο Σάτυρος

[...] είμ’ εγώ,

ο Σάτυρος. Και ρίζωσα

σαν την ελιά εδώ πέρα,

λιγώνω τους αγέρηδες

με τη βαθιά φλογέρα.

Και παίζω και παντρεύονται,

λατρεύονται, λατρεύουν,

και παίζω και χορεύουν

ανθρώποι, ζα, στοιχειά.

Καλά τα πήγαν ‘’Ο Μικρός επαρχιώτης’’ του Μ. Στασινόπουλου, η ‘’Λήθη’’ του Λ. Μαβίλλη και το σονετικό τρίπτυχο ‘’Ο Καλός σπορεύς Ι-ΙΙΙ’’ της Αιμιλίας Δάφνη, ενώ για τον Σικελιανό ούτε λέξη.

Ο Μικρός επαρχιώτης

[...]

Μα εγώ το ξέρω. Κάποιαν ώρα ρόδινη του θέρους,

Περνώντας απ’ τη σκοτεινή μισογερμένη θύρα,

Στα φαγωμένα και παλιά σκαλιά θα ιδώ ριγμένο

(σαν πτώμα κάποιου που κρυφά σκοτώσανε τη νύχτα)

ένα χιτώνιο παιδικό, με τα χρυσά σειρήτια.

Λήθη

[...]

Α δεν μπορείς παρά να κλαις το δείλι,

τους ζωντανούς τα μάτια σου ας θρηνήσουν·

θέλουν – μα δε βολεί να λησμονήσουν.

Δυστυχώς, δεν μπόρεσα να βρώ τον ‘’Καλό Σπορέα’’ της Αιμιλίας Δάφνη αλλά θα σπεύσω. Με δεδομένα ότι η ιδιαίτερα όμορφη Αιμιλία, επικράτησε στους φιλολογικούς κύκλους με τα πρώτα ποιήματα που άρχισε να δημοσιεύει κι η ομορφιά της έκανε τον (ατυχήσαντα στο φοιτητικό δημοψήφισμα Άγγελο Σικελιανό να πει):

‘’Έτσι θά 'τανε τα μάτια της Σαπφούς, τά 'καιγε βαθιά κρυφή μεγάλη φλόγα. Κι η κατατομή της, κατατομή αυλητρίδας αρχαίου ναού".