https://www.youtube.com/watch?v=hh-P0PPolCI

Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2019

Paris 1919

Τον μισό αιώνα προσεγγίζει το Paris 1919 ως μουσικό έργο (25/02/1973) ενὠ κλείνει τον έναν αιώνα ως θέμα μουσικού έργου. Και δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί ακροατές που να αμφισβητούν τό ότι είναι ένα από τα πιο άρτια «έργα τέχνης» της ποπ/μελωδικής μουσικής με πανίσχυρο κλασικό μπακγκράουντ.





Το θέμα του Paris 1919 είναι το Παρίσι του 1919 και υψηλή ευρωπαϊκή κουλτούρα. Όπως και να το δει κανείς, o θίασος που μαζεύτηκε στη γαλλική πρωτεύουσα τον Γενάρη του 1919 ήταν αξιοθαύμαστος: από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Γούντροου Γουίλσον, τον πρώτο πρόεδρο που πάτησε το πόδι στην Ευρώπη ως τέτοιος, εγκαινιάζοντας την παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ, τον Φαϊζάλ Α΄ μπιν Χουσεΐν μπιν Αλί αλ-Χασίμι και τον Λόρενς της Αραβίας που τον συνόδευε, μέχρι τον δικό μας Βενιζέλο και έναν τριαντάρη βοηθό μάγειρα στο Ritz που άκουγε στον όνομα Χο Τσι Μιν. Τα αποτελέσματα της Συνόδου Ειρήνης στο Παρἰσι (12/01/1919-12/05/1919) είναι γνωστά και δεν χρειάζονται σχολιασμό.

Έτσι, ο δίσκος, πέρα από την ασύλληπτη μουσική και τα υπέροχα τραγούδια έχει και ιδιαίτερα ενδιαφέροντες στίχους και είναι ένα από τα πιο λογοτεχνικά ποπ άλμπουμ που ηχογραφήθηκαν ποτέ, με  μερικούς από τους πιο γοητευτικούς ό,τιναναιστικούς στίχους.

Το άλμπουμ ανοίγει με το Child's Christmas in Wales, ρητἠ αναφορά στο ομώνυμο πεζό του Ντίλαν Τὀμας, και ξεκάθαρες σουρεαλιστικές νύξεις: Ten murdered oranges bled on board ship/Lend comedy to shame,

το Hanky Panky Nohow συνεχίζει πιο δυναμικά (There’s a law for everything/And for elephants that sing to keep/The cows that agriculture won’t allow/ Hanky Panky Nohow”,

ακολουθεί το αξεπέραστο The Endless Plain Of Fortune και η αναζήτηση χρυσού στη Ν Αφρική (It's gold that eats the heart away and leaves/The bones -- to dry),

κι η υπέροχη Andalucia (Andalucia when can I see you/When it is snowing out again/Farmer John wants you//ouder and softer closer and dearer/Then again/Needing you taking you keeping you leaving you/In a year and a day to be sure/That your face doesn't alter/Your words never falter, I love you),

ο Macbeth φαίνεται να είναι μια σουρεαλιστική αναφορά στον Πρόεδρο Γουίλσον και στη μέγαιρα σύζυγό του Έντιθ,

το ομώνυμο Paris 1919 χλευάζει την ίδια τη Σύνοδο Ειρήνης (Efficiency efficiency they say/Get to know the date and tell the time of day/As the crowds begin complaining/How the Beaujolais is raining/Down on darkened meetings on Champs Elysee),

το Graham Greene είναι ένα ρέγκε breakfast με τον βρετανό συγγραφέα, κατάσκοπο και θαυμαστή των μεγάλων προσωπικοτἠτων (When the average social director/Mistakes a passenger for the conductor),

το ελεγειακό Half Past France είναι μια κλασική σουρεαλιστική άσκηση πάνω στο χρόνο και στο χώρο (We're so far away/Floating in this bay/We're so far away from home/Where we belong/...From here on it's got to be/A simple case of them or me/If they're alive then I am dead/Pray God and eat your daily bread/Take your time)

και, τέλος, το Antarctica Starts Here ή the anaesthetic wearing off

Επίσης, εκτός Παρισιού, το μουσικό δράμα περιλαμβάνει και Βερολίνο, τις Ανδαλουσία και Ανταρκτική που ήδη αναφέρθηκαν, την Ιαπωνία, τη Νορβηγία, την Μπαρμπαριά, τη Σεβαστούπολη, την Ανδριανούπολη, το Νταντί, το Τράνσβααλ και τη Δουνκέρκη.

Κανονικός 2ος παγκόσμιος πόλεμος, δηλαδή.







Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2019

Η Ελληνοτουρκική ποίηση στη 2η δεκαετία του 21ου αιώνα - Επιλεγμένα διαγραμματικά στιγμιότυπα


Ελπίζοντας "να τεχνουργηθούν απροσμάχητες ανακουφιστικές εκλογικεύσεις", σε κάθε κατηγορία, πάνω η πατρίς/κάτω ο εχθρός

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ($ ΔΙΣΕΚΑΤΟΜ)



ΧΡΕΟΣ/ΑΕΠ




ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ


ΙΔΙΟΚΑΤΟΙΚΗΣΗ (%)




ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (%)




ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΦΥΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ (%)





ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ (ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ) (%)



Τα Ψευδονέα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του Ανθρὠπινου Πολιτισμού: Δωδεκάλογος



piero scaruffi (μτφρ. crying wolf)
  
  1. Τα μυθιστορήματα, οι πίνακες, ακόμη κι η μουσική έχουν να κάνουν με πράγματα που δεν υπάρχουν στη φύση.
  2. Βραβεύουμε συγγραφείς που λένε ιστορίες για γεγονότα που δεν συνέβησαν ποτέ και για ανθρώπους που δεν υπήρξαν ποτέ.
  3. Θαυμάζουμε ζωγράφους που διαστρεβλώνουν τη φύση, σκαρφίζονται φανταστικά γεγονότα ή φαντάζονται τα πραγματικά γεγονότα με τον δικό τους τρόπο.
  4. Απολαμβάνουμε συμφωνίες και σονάτες που είναι ήχοι που δεν υπήρξαν ποτέ στη φύση.
  5. Στην πραγματικότητα, διδάσκουμε στα παιδιά μας αυτούς τους πλαστογράφους και τους παρουσιάζουμε ως μεγάλα μυαλά.
  6. Παρουσιάζουμε τα έργα τους που, βασικά, είναι διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας, ως σπουδαἰα επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος.
  7. Γράφουμε μακροσκελείς πανηγυρικούς και ιστορίες για το πώς εξελίχθηκαν μέσα στους αιώνες η αφηγηματική, η οπτική κι η ηχητική πλαστογράφηση.
  8. Απεχθανόμαστε μια κοινωνία στην οποία ο κάθε συγγραφέας θα μπορεί να γράφει μόνο την αλήθεια, ο κάθε ζωγράφος να ζωγραφἰζει μόνο την αλήθεια και πάει λέγοντας. Όλοι οι συγγραφείς πρέπει να γράφουν την ίδια ιστορία κι όλοι οι ζωγράφοι να ζωγραφἰζουν τον ίδιο πίνακα.
  9. Το ανθρώπινο μυαλό φαίνεται πως είναι προγραμματισμένο να διαστρεβλώνει την αλήθεια, να απολαμβάνει το ψέμα και να αναγνωρίζει ως ευφυΐες αυτούς που λένε τα καλύτερα ψέματα.
  10. Όλη η ιστορία των θρησκειών είναι μια ιστορία ψευδονέων που διαθόδηκαν με απίστευτη ταχύτητα.
  11. Οι θρησκείες είναι ψεοδονέα που πρωτολέγονται μέσα στο σπίτι, διδάσκονται στα σχολεία, αναγνωρίζονται, προστατεύονται και (ενίοτε) επιβάλλονται από το κράτος.
  12. Τα ψευδονέα είναι φυσικό προϊόν του ανθρώπινου μυαλού και είναι ό,τι το ανθρώπινο μυαλό εκτιμἀει περισσότερο.

Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2019

Λογοτεχνικός Δαρβινισμός (90): Ο εξωγήινος αναγνώστης κι η αλλαγή φύλου των λέξεων: 1. μια γυναίκα διαβάζει ως γυναίκα που διαβάζει ως γυναίκα και 2. μια γυναίκα γράφει ως γυναίκα που γράφει ως γυναίκα


Αφού είδε τις λίστες των κριτικών και των ειδημόνων και τα νόμπελ λογοτεχνίας ο εξωγήινος αναγνώστης, είπε να δει και τις προτιμήσεις του λαού. Τριγυρνώντας μέσα στη γήινη πραγματικότητα, σε σπίτια, σε γραφεία, σε αεροδρόμια, σε σταθμούς, κλπ, είδε πως λίγοι άνθρωποι διαβάζουν κάτι εκτός της οθόνης του τηλεφώνου τους κι από αυτούς, πάνω από τα 2/3 ήταν γυναίκες. Διάβασε ότι έτσι έχει η κατάσταση κι είπε να το επιβεβαιώσει με τον δικό του τρόπο. 

Το διάγραμμα δείχνει πως πήγαν τα πράγματα στους αιώνες της νεω- και μετανεωτερικότητας με βάση τη λίστα goodreads.com.



Έτσι, στα 100 πρώτα καλύτερα βιβλία του 18ου αιώνα έχουμε 3 μόνο γυναίκες συγγραφείς και 6 βιβλία: την ατρόμητη Μαίρη Γουόλστονκραφτ με τη ‘’Διεκδίκηση των Δικαιωμάτων της Γυναίκας’’ και τις πιο γλυκερές Φάνι Μπέρνεϊ και Ανν Ράντκλιφ:




Τον 19ο αιώνα η κατάσταση βελτιώνεται με 5 συγγραφείς και 8 βιβλία, εκ των οποιων τα 4 στα 10 πρώτα με νο1 την ‘’Περηφάνια και Προκατάληψη’’ της Τζέιν Όστεν, νο2 την Τζέιν Έιρ της Σαρλότ Μπροντέ, νο4. τα αθάνατα ‘’Ανεμοδαρμένα Ύψη’’ της αδερφής της Έμιλυ, και νο.6 τον πιο αθάνατο ''Φρακενστάιν'':


Στον 20ο αιώνα ο αριθμός των συγγραφέων αυξάνεται σε 21 και των βιβλίων σε 24. Οι γυναίκες κρατάνε την πρώτη θέση με το ‘’Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια’’ της Χάρπερ Λί, ενώ κυρίαρχη είναι η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ με τα 3 πρώτα Χάρι Πότερ, ακολουθούμενη από τη μυθιστοριογράφο του (νεο)φιλκελευθερισμού Άυν Ραντ (‘’Ο Άτλας Επαναστάτησε’’ και ‘’Κοντά στον ουρανό’’):


Στον 21ο αιώνα έχουμε 34 συγγραφείς και 48 βιβλία με την ιέρεια του βαμπιρικού ρομαντισμού Στέφανι Μάιερ (5 βιβλία στα 100) και τις επίσης ιέρειες του φανταστικού/τρομακτικού/αηδιαστικού/κλπ Κασσάνδρα Κλερ (3/100) και Σούζαν Κόλινς (3/100), να κυριαρχούν μαζί με τη δημιουργό του Χάρι Πότερ:

Παρόμοια είναι τα νούμερα και στην πιο ψαγμένη λίστα με τα 20 καλύτερα μυθιστορήματα του 21ου αιώνα που δίνει το bbc (9/20 βιβλία γυναικών), με κυρίαρχη μορφή την Τσιμαμάντα Αντίτσι :


Συμπέρασμα: Από τα τέλη του Μεσαίωνα κι ύστερα, άρχισε μια αργή διαδικασία αλλαγής φύλου των λέξεων κι από αρσενικές άρχισαν να γίνονται θηλυκές: οι γυναίκες και το βιβλίο, θέλοντας και μη επί 2500 χρόνια άσπονδοι εχθροί (''Κάθε γυναίκα στη μήτρα. Κάθε άνδρας στο βιβλίο''), άρχισαν τα νταραβέρια. Σήμερα που, όπως κι η ψήφος, η γραφή έπαψε να είναι όργανο κοινωνικής/ταξικής πάλης, οι άνδρες φαίνεται να την εγκαταλείπουν στο άλλο φύλο κι αυτοί ν’ ασχολούνται με την εικόνα όπου το χρήμα ρέει αφειδώς. Αλλά αυτή είναι μια άλλη στατιστική.

Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2019

At, In, On και To: Η μετανάστευση στις ΗΠΑ και οι βασικές χρονικές & τοπικές προθέσεις

Η θλίψη ακατοίκητη ψάχνει τους μετανάστες της 
Όπως έφυγαν για ν’ αστράφτει
Απ’ το κενό, το άδειο της σπίτι [..]
Θ Χατζόπουλος, Οι μετανάστες της θλίψης

Όλοι στη χώρα έχουμε ρίξει πολύ θεωρητικό κλάμα για τη μεγίστη των καταστροφών της τελευταίας 10ετίας: τη μετανἀστευση και το brain drain. Έτσι, έχουν ενδιαφέρουν τα στοιχεία από τη μετανάστευση στις ΗΠΑ και τη σύγκριση νέων vs. παλιών Ελλήνων μεταναστών (όλα τα στοιχεία από την εργασία του G Argeros, Greek Immigration to the United States, 2010–2015: A Descriptive Analysis, Journal of Modern Greek Studies, 2018)
1. Ενώ από το 2000 έως το 2010 ο πληθυσμός των ελλήνων μεταναστών μειωνόταν σταθερά το 2015 έφτασε στα επίπεδα της δεκαετίας 1980-89:
2. Όπως κι οι παλιότεροι έλληνες μετανάστες, έτσι κι μετανάστες του 21ου αιώνα προτιμούν τις Βορειο-ανατολικές πολιτείες, ενώ η Άγια Δύση, ούτε ενδιάφερε ούτε ενδιαφέρει ιδιαίτερα από ό,τι φαίνεται:

3. Στα μπερδεμένα, φυλή, ethnicity (εθνοτική καταγωγή ή εθνότητα ή εθνικότητα, ανάλογα με τα γούστα) και στην πιο μπερδεμένη καταγωγή, οι περισσότεροι αυτοαναγνωρίζονταν/νται (ή αυτοταυτοποιούνται, αν προτιμάτε) ως Έλληνες στην καταγωγή αλλά είναι σημαντικά αυξημένοι οι, και γεωγραφικά αυτοπροσδιοριζόμενοι πλέον, Βόρειοι Μακεδόνες, όπως και οι Αλβανοί. Την καλυτερη εμφάνιση την κάνουν οι Αφροαμερικανοί (αύξηση από 0 στους παλιούς σε 554 στους καινούργιους):
4. Στα οικονομικά φαίνεται ότι οι παλιοί μετανάστες τα πάνε σχετικά καλύτερα στο συνολικό δείγμα, αν κι η κατάσταση αλλάζει όταν το δείγμα περιοριστεί στους έχοντες ειδική φορολογική μεταχείριση επειδή είναι ανύπαντροι και φροντίζουν και κάποιον άλλο (παιδί, συγγενή κλπ):
5. Σε αντίθεση με τους παλιούς μετανάστες, πολλοί νέοι πήραν μαζί τους και μωρά παιδιά ενώ τα 2/3 των νέων είναι στη λεγόμενη παραγωγική ηλικία:

6. Το ποσοστό των νέων μεταναστών με τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι κατά 30% μεγαλύτερο από το ποσοστό των παλιών:

Επίλογος



Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2019

Γιατί η ποίηση έχει (ή δεν έχει) νόημα (49): Τερερέμ, λαλά, λαλά· η δουλειά πάγει καλά.

Για να «μετρήσουμε» κάπως την ποίηση, σχεδιάσαμε στην ΟΔΝΠ ένα πείραμα.

Πήραμε τα αναγνωστικά των 3 πρώτων τάξεων του γυμνασίου (αργότερα, και του λυκείου) και καταγράψαμε τα ποιήματα που περιέχονται στα 3 βιβλία (βλ. Πίνακα). Είναι κάπου 70+ ποιήματα και βαστούν από την παράδοση της κλεφτουργιάς μέχρι την Κική και την Τζένη (βλ Πίνακα).

 

Όπου και όποτε μπορούσαμε (τεκμηριώνοντας από τα πριν πως δεν θα φάμε ξύλο), ξεφουρνίζαμε κι ένα ποιηματάκι και περιμέναμε αντιδράσεις. Το πείραμα κράτησε όσο και το γυμνάσιο, 3 χρόνια δηλ., και το ποίημα που επρώτευσε σε προτιμήσεις, αφήνοντας μίλια πίσω του "Ελεύθερους Πολιορκημένους" και "Ιθάκες", ήταν το "O επιστάτης των εθνικών οικοδομών επί I. Καποδίστρια", της γεμάτης από πρώιμο ορθόδοξο/ανατολικό διαλεκτικό υλισμό ποίησης του Α Σούτσου: Τερερέμ, λαλά, λαλά·/η δουλειά πάγει καλά. 

Φοίνικες και ταλαράκια το πουγκί μου κουδουνίζει,
και το στόμα μου σαμπάνιες και ρυζόγαλο μυρίζει·
χαιρετάτε με με σέβας, με βαθύν προσκυνισμόν·
επιστάτης, κύριοί μου, έγινα οικοδομών.

Τερερέμ, λαλά, λαλά·
η δουλειά πάγει καλά.


Έκτακτε Διοικητή μου, πόσα γρόσια* θησαυρίζεις;
Όσα παίρνω σ' ένα μήνα σ' ένα χρόνο τα κερδίζεις;
Έκτακτα τον μήνα παίρνεις εσύ χίλια… κι ας να μη!
Εγώ παίρνω τρεις χιλιάδες εις την κάθε πιθαμή.

Τερερέμ, λαλά, λαλά·
η δουλειά πάγει καλά.


Η αυτού Πανεξοχότης* μ' αγκαλιάζει κάθε μέρα.
Μα ρημάζω* το Ταμείον; Αλλού βλέπει, βρέχει πέρα,
φθάνει μόνον, πουρνό* βράδυ, να τον λέγω εις τ' αυτί
τι φρονεί ο ένας κι άλλος και τι δρόμο περπατεί.

Τερερέμ, λαλά, λαλά·
η δουλειά πάγει καλά.


Σήμερον το Ναύπλιόν μας η πρωτεύουσά μας είναι·
αύριο θα είναι, λέγουν, αι περίφημαι Αθήναι.
Τότε, γρόσια μιλιούνια* τότε δα θα ξοδευθούν,
και πατόκορφ' απ' εμένα αι Αθήναι θα κτισθούν.

Τερερέμ, λαλά, λαλά·
η δουλειά πάγει καλά.


Κριματίζει όποιος λέγει πως εγώ μισώ τα φώτα·
τα σχολεία, στην τιμή μου, τ' αγαπώ απ' όλα πρώτα·
και πολλές φορές λαχαίνει στ' όνειρό μου να ιδώ
πως οικοδομώ Μουσεία, κι απ' το στρώμα τραγουδώ:

Τερερέμ, λαλά, λαλά·
η δουλειά πάγει καλά.


Με κολνούνε οι γυναίκες και γλυκές ματιές με ρίχνουν·
μ' όλες μου τες άσπρες τρίχες πως μ' ορέγουνται με δείχνουν·
γαμβρός είμαι όπου πάγω, κι εις το κάθε σπιτικό
ταπεινότατες προτάσεις υπανδρείας αγρικώ.

Τερερέμ, λαλά, λαλά·
η δουλειά πάγει καλά.