Ρωσο-Ουκρανο-Νατοϊκός Πόλεμος. Σενάριο 4: Ρωσική κατάρρευση και συμπεράσματα

 Αυτό είναι το αποτέλεσμα που προτιμούν τόσο οι φανατικοί ατλαντιστές πολιτικοί όσο και οι νεοσυντηρητικοί στοχαστές. Σε αυτή την περίπτωση, η Ρωσία υφίσταται μια ήττα πλήρους φάσματος λόγω της σθεναρής ουκρανικής αντίστασης και του συνδυασμένου βάρους της δυτικής οικονομικής δύναμης πυρός. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα οδηγούσε στην απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από την Ουκρανία και στην πτώση του Πούτιν και ολόκληρης της άρχουσας ελίτ siloviki.

Στη συνέχεια, η Ρωσία θα έχανε την αυτοκρατορική της παράδοση/ταυτότητα, θα εγκατέλειπε τις γεωπολιτικές της φιλοδοξίες στο "εγγύς εξωτερικό" και θα αγκάλιαζε τα δυτικά πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά και ιδεολογικά μοντέλα. Με τη σειρά της, η Ουκρανία θα γινόταν πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ και ως ένα βαριά στρατιωτικοποιημένο φιλοδυτικό προπύργιο θα κρατούσε για πάντα τις ρωσικές δυνάμεις σε απόσταση. 

Με βάση τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η αποτυχημένη σοβιετική στρατιωτική επέμβαση στο Αφγανιστάν στην κατάρρευση της ΕΣΣΔ, ορισμένοι σχολιαστές προχωρούν ακόμη περισσότερο και υποστηρίζουν ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία θα αποτύχει τόσο θεαματικά που θα προκαλέσει την κατάρρευση της Ρωσικής Ομοσπονδίας ως λειτουργικού εθνικού κράτους και τον κατακερματισμό της σε διάφορα κρατίδια, ορισμένα από τα οποία δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να υιοθετήσουν φιλοδυτικό στρατηγικό προσανατολισμό.

Ωστόσο, αυτό το σενάριο θα ήταν εξαιρετικά προβληματικό. Η βαλκανοποίηση της Ρωσίας θα άνοιγε το κουτί της Πανδώρας και θα ήταν πολύ πιο επικίνδυνη από τη βίαιη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας λόγω της παρουσίας ενός τεράστιου πυρηνικού οπλοστασίου και της ύπαρξης ελκυστικών κοιτασμάτων κάθε είδους φυσικών πόρων. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να πούμε πώς θα εξελισσόταν ένα τέτοιο δράμα.

Ωστόσο, δεδομένου ότι η φύση απεχθάνεται τo κενό, μια τέτοια διαδικασία θα προσελκύσει τη ληστρική εμπλοκή κρατών ικανών να εκμεταλλευτούν το κενό εξουσίας που θα αφήσει η Μόσχα: Η Πολωνία, η Τουρκία, η Ιαπωνία, η Κίνα, το Ιράν θα έσπευδαν να επωφεληθούν από την κρίση που θα ακολουθούσε, βάζοντας φωτιά στον ευρασιατικό Grossraum. Επιπλέον, ο εμφύλιος πόλεμος, ο πολλαπλασιασμός των περιφερειακών πολέμαρχων, η άνοδος των ρεβανσιστών ισχυρών ανδρών και οι εθνοτικές συγκρούσεις είναι πολύ ρεαλιστικές πιθανότητες.

Επιπλέον, χωρίς το βάρος της Ρωσίας ως γεωπολιτικής άγκυρας, η αναταραχή θα κατακλύσει μεγάλο μέρος του μετασοβιετικού χώρου, ξεπαγώνοντας αρκετές τοπικές συγκρούσεις. Ωστόσο, αυτό το χάος δεν θα ήταν ανεπιθύμητο στην Ουάσινγκτον, αρκεί να μπορέσει να περιοριστεί η αθλιότητα των συνεπειών, ιδίως επειδή η εξέλιξη αυτή θα σήμαινε το τέλος ενός ισχυρού αντιπάλου και επίσης επειδή θα εμπόδιζε την ολοκλήρωση των σχεδίων της Κίνας να επιβληθεί ως ο ακρογωνιαίος λίθος ενός τεράστιου γεωοικονομικού ιστού που εκτείνεται σε ολόκληρη την ευρασιατική ξηρά. Με την εξαφάνιση του ρωσικού κολοσσού, η Ουάσινγκτον και οι σύμμαχοί της θα μπορούσαν να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους εναντίον του ‘’Μεσαίου Βασιλείου"

Συμπεράσματα

Τα σενάρια που παρουσιάστηκαν παραπάνω υποδεικνύουν ότι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, το διεθνές σύστημα δεν θα επιστρέψει στο προηγούμενο status quo. Στην πραγματικότητα, λόγω των εκτεταμένων κλυδωνισμών της, η σύγκρουση θα αναδιατάξει τον παγκόσμιο συσχετισμό των γεωπολιτικών δυνάμεων με δραστικό τρόπο. Επιπλέον, υποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει εύκολη λύση στον ορίζοντα και κάθε πιθανή έκβαση είναι προβληματική.

Και η προβληματικότητα αυτή θα γεννήσει μια εποχή αυξανόμενης αβεβαιότητας, αστάθειας και κινδύνου. Η παγκόσμια τάξη ξαναγράφεται κυριολεκτικά σε αυτό το γεωπολιτικό επεισόδιο και, ως αποτέλεσμα, τη Γη θα κληρονομήσουν οι σοφότεροι και οι ισχυρότεροι και όχι οι πράοι. Κατά έναν δυσοίωνο τρόπο, πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα εποχή, οι συνέπειες της οποίας θα διαμορφώσουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων για γενεές, προς το καλύτερο ή το χειρότερο. Τελικά, μια νέα τάξη πραγμάτων θα αναδυθεί από τις τραγικές στάχτες της παλιάς.

Από την άλλη πλευρά, από μια μακροπρόθεσμη προοπτική, δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο. Η ιστορία αποκαλύπτει ότι η βίαιη αναδιαμόρφωση της ισορροπίας ισχύος είναι μάλλον ο κανόνας παρά η εξαίρεση. Εξάλλου, η ουσία της ανθρώπινης φύσης παραμένει αμετάβλητη από την εποχή των Φαραώ και η άναρχη δομή του διεθνούς συστήματος επικρατεί διαχρονικά.

Πρέπει να υπάρχει μια σαφής διάκριση που να διαφοροποιεί το επιθυμητό ως αφηρημένη διατύπωση από το εφικτό στη συγκεκριμένη πραγματικότητα. Μια νηφάλια κατανόηση της πολιτικής επιστήμης και των διεθνών σχέσεων πρέπει να βασίζεται σε τέτοιες δυσάρεστες παραδοχές, προκειμένου να προσφέρει ακριβείς αναλυτικές ερμηνείες, να αναπτύξει τη στρατηγική νοημοσύνη ως εργαλείο ενίσχυσης της ετοιμότητας και να οξύνει την πρακτική της κρατικής διοίκησης. Επομένως, γιατί ο 21ος αιώνας να είναι διαφορετικός; Παρά την περίτεχνη ρητορική, δεν υπάρχει ένα τέτοιο πράγμα όπως το τόξο του ηθικού σύμπαντος που να στρέφεται προς τη δικαιοσύνη ή την πρόοδο. Αυτή η πεποίθηση είναι μια αφελής ψευδαίσθηση, αν όχι μια επικίνδυνη οφθαλμαπάτη που μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικές καταστάσεις. Στην πραγματικότητα, όσο περισσότερο αλλάζουν τα πράγματα στο ατελείωτο δράμα της πολιτικής των μεγάλων δυνάμεων, τόσο περισσότερο παραμένουν τα ίδια και έτσι αυτό που έχει συμβεί αμέτρητες φορές θα συμβεί και πάλι.