Οι Έλληνες/Ελληνίδες και οι Άλλοι/Άλλες

 Στο ερευνητικό σίριαλ ‘’Τί πιστεύουν οι Έλληνες’’ που παίζεται κάθε δυο χρόνια σε σκηνοθεσία των Dianeosis&Metron Analysis,ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ερωτήματα που τίθενται είναι το:

‘’ Θα σας διαβάσω ορισμένες λέξεις και θα ήθελα να μου πείτε εάν για εσάς προσωπικά αντιπροσωπεύουν κάτι «καλό» ή κάτι «κακό»’’

Οι λέξεις είναι 8: 

1. Μουσουλμάνοι
2. Μετανάστες 
3. Πρόσφυγες
4. Γερμανοί 
5. Αμερικάνοι
6. Εβραίοι 
7. Τούρκοι
8. Ρώσοι

Ξεφυλλίζοντας τη φετινή έρευνα μού έκανε εντύπωση το ποσοστό ‘’καλού’’ που πήραν οι Τούρκοι (37,5%). Κι είπα να δω πώς εξελίχτηκε το ποσοστό αυτό από τότε που γίνεται η σχετική έρευνα (2016 αλλά το ερώτημά μας τίθεται από το 2018 και μετά (2020-2022-2024). Οπότε:

1

Το μουσουλμανικό κακό ξεκινάει με τα 2/3 των ερωτηθέντων, μειώνεται στο 45% το 2022 για να υπερβεί ξανά το 60% το 2024.

Το μουσουλμανικό καλό αυξάνεται σχεδόν γραμμικά από το 2018 ώς σήμερα και φαίνεται να ''σταθεροποιείται'' στο 30%

Ενδιαφέρον έχουν αυτοί που δεν ξέρουν ή δεν απαντούν που μειώνονται στο 7% το 2024

2

Το μεταναστευτικό κακό παλινδρομεί γύρω από το 50%, το καλό φαίνεται να ανεβαίνει τα τελευταία χρόνια, ενώ πάλι οι μη γνωρίζοντες και μη απαντώντες  μειώονται σημαντικά  το 2024.

3

Το προσφυγικό καλό αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου για να φτάσει στο  56% το 2024 - αντίστοιχη μείωση το κακό και ξανά σημαντική μείωση των μη γνωριζόντων/απαντώντων

4

Αν δούμε τους φίλους μας τους Γερμανούς, θα παρατηρήσουμε ότι το γερμανικό καλό κάνει μια βουτιά το 2020 αλλά επανέρχεται θριαμβευτικά, και το 2024 χτυπάει ένα καταπληκτικό 56%  - είμαι σίγουρος ότι ο πρωθυπουργός μας έχει κατασυγκινήσει τη γερμανίδα γκουβερνάντα του με το κατόρθωμα αυτό. Μερικοί μπορεί να μιλήσουν και για ιστορική δικαίωση του Γερο-Λαδά.

Το γερμανικό κακό μειώνεται χωρίς όμως να πέσει κάτω από το 40%, ενώ πάλι μειώνονται οι μη γνωρίζοντες/απαντώντες

5

Παρόμοια συμπεριφορά είχε και το αμερικανικό καλό, με μια πρόσκαιρη μείωση το 2020 αλλά συνεχή αύξηση στη συνέχεια (54% το 2024)

Το αμερικανικό κακό κινήθηκε αντίθετα προς το καλό ώς το 2022 (κατά τα αναμενόμενα) αλλά στη συνέχεια αυξήθηκε παράλληλα με αυτό (40% το 2024)

Κι εδώ σημαντική μείωση των μη γνωριζόντων/απαντώντων

6

Το εβραϊκό καλό κινείται συνεχώς ανοδικά και χτυπάει ένα ανεπανάληπτο 64% το 2024, τη στιγμή που γίνονται όσα γίνονται στα μέρη εκείνα που κατοικούν Εβραίοι. Ο ‘’αντισημιτισμός’’ βαστάει ένα 30% ενώ κι εδώ έχουμε μείωση των μη γνωριζόντων/απαντώντων

7.

Οι Τούρκοι που ήταν και το κίνητρό μου: το καλό αυξήθηκε κατά 16 ποσοστ. μον., από το 2018 στο 2024 (σίγουρα ένα επίτευγμα των Μητσοτάκη/Γεραπετρίτη). Αν υποθέσει κανείς μια ακόμη τετραετία Μητσοτάκη, πριν το 2030 το τουρκικό καλό μπορεί να ξεπεράσει το κρίσιμο 50% και κρυτσταλλωθεί μια ελληνοτουρκική ή, μάλλον, τουρκοελληνική, φιλία. 

8

Το ρώσικο καλό ξεχωρίζει όλα τα χρόνια και χάνει την πρωτιά μόνο το 2024 από τους Εβραίους. Το ουκρανικό δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει το ρωσικό καλό αλλά έχει επηρεάσει το ρωσικό κακό που αυξήθηκε στο 33% το 2024 (18% το 2022)

Ξανά μείωση των μη γνωριζόντων/απαντώντων

Σύνοψη

• Το ξανθό γένος κυριαρχεί στο γενικό πλάνο ως καλό. Παράλληλα, τα αντιρωσικά αισθήματα φαίνεται να χτύπησαν μέγιστο. 
• Εξαιρετικά τα πάνε κι οι Εβραίοι.

Επίσης:

• Μείωση της αγνωσίας / αβεβαιότητας / άρνησης απάντησης
• Σχετική αύξηση της ‘’μουσουλμανοφιλίας’’, όπως και της ‘’μεταναστοφιλίας’’ και της ‘’προσφυγοφιλίας’’ 
• Παρά την τελευταία θέση της Τουρκίας, διαφαίνεται ορίζοντας φιλίας
• Οι Γερμανοί είναι φίλοι μας -και, όπως προαναφέραμε, πιθανή ιστορική δικαίωση του Γερο-Λαδά.

ΥΓ1-Η έρευνα διαφοροποιεί τα αποτελέσματα ως προς το φύλλο, το επίπεδο εκπαίδευσης, την κοινωνική τάξη, κλπ. Αν βρώ το χρόνο θα τα δω κι αυτά.

ΥΓ2 Η έρευνα πρέπει να επεκτείνει την ερώτηση με τη συμπερίληψη τού θηλυκού αντίστοιχου. Νομίζω ότι μπορεί να απαντάς αλλιώς στις λέξεις Ρώσοι/Ρωσίδες, Τούρκοι / Τουρκάλες κ.λπ. 

Τιμή, κέρδος, επάρκεια: ο καπιταλισμός κι ο πλανήτης

 Το ερώτημα – στοίχημα του φετινού καλοκαιριού είναι: θα σπάσει το περσινό ρεκόρ ή όχι; Όπως όλοι και όλες γνωρίζουμε, κι αν δεν το γνωρίζουμε,το  νιώσαμε, το περσινό καλοκαίρι ήταν το θέρμότερο που καταγράφηκε ποτέ: παγκόσμια θερμοκρασία: 16,77 βαθμοί Κελσίου – Αύγουστος 2023.

Αν και σε λίγους μήνες θα ξέρουμε για το ρεκόρ, αυτό που δεν ξέρουμε (ή δεν θέλουμε να ξέρουμε) είναι ότι είμαστε παγιδευμένοι σε ένα σύστημα που εκ δομής, συστάσεως και στοχοθεσίας, φαίνεται μα μην μπορεί να πετύχει το ζητούμενο. Προς το παρόν, τουλάχιστον, αν και το προς το παρόν στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ελάχιστα καθησυχαστικό.

Η τεχνολογική υπόσχεση, έτσι όπως συνοψίζεται από τον Μπιλ Γκέιτς, ένα από τους σημαντικότερους πράκτες των τελευταίων επεισοδίων της ανθρώπινης ιστορίας, είναι ότι λύσεις υπάρχουν ή θα υπάρξουν σύντομα και θα βοηθήσουν να αποφευχθούν τα χειρότερα της κλιματικής αλλαγής. Δεν χρειάζεται να «πειράξουμε» τίποτα άλλο. Η τεχνολογία, σε συνδυασμό με τα μαγικά, αόρατα κι ορατά, της αγοράς, θα δώσουν λύσεις. Είναι ο λεγόμενος κλιματικός καπιταλισμός.

Ο Brett Christophers (ΒC), καθηγητής οικονομικής γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, έχει διαφορετική άποψη. Θεωρεί ότι η τεχνολογική «πράσινη» μετάβαση είναι προβληματική γιατί είναι…….καπιταλιστική  (The Price is Wrong: Why Capitalism Won't Save the Planetnull, & εδώ).

Το βασικό πρόβλημα για τον ΒC και τους  παγκόσμιους στόχους μετριασμού του κλίματος είναι η ηλεκτρική ενέργεια. Η υπόθεση που γίνεται και πλασάρεται είναι ότι η διαθεσιμότητα ηλιακής κι αιολικής ενέργεια συνεχώς αυξάνεται κι οι τιμές τους πέφτουν. Και θα γίνουν η κινητήρια δύναμη για τις τεράστιες επενδύσεις που απαιτούνται για να μετασχηματίσουμε τα ηλεκτρικά μας συστήματα. Ο BC διαφωνεί, και γράφει ένα (υπερ)αναλυτικό βιβλίο για να δείξει κάτι, που στην τελική, το γνωρίζουμε όλοι κι όλες: οι καπιταλιστές κι καπιταλίστριες επενδύουν επειδή τα κέρδη είναι υψηλά και σταθερά, όχι όταν οι τιμές είναι χαμηλές και αβέβαιες

Έτσι,  αν ρίξει κάποια, μια ματιά στο όργιο (ή οργασμό, αν προτιμάτε) επενδύσεων στα ορυκτά καύσιμα (εδώ ή εδώ), θα δει ότι οι μεγάλες εταιρίες χρησιμοποιούν κάποιες μικροσκοπικές συγκριτικά επιχειρήσεις ΑΠΕ ως φύλλο συκής με τα ασταθή  και στενά περιθώρια κέρδους και επενδύουν ανελέητα σε υδρογονάνθρακες. Πράττουν δηλαδή με βάση το ιερό δισκοπότηρο : το κέρδος - απόδοση ορυκτών καυσίμων έναντι ανανεώσιμων πηγών (% επί ιδίων κεφαλαίων)=5-8 vs. 15). Ό,τι κι αν μας λένε οι γκουρού της ελεύθερη αγοράς για τη σημασία των τιμών στη χονδρική αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται στις ΑΠΕ στον πραγματικό κόσμο, υπολείπονται κατά πολύ των απαιτούμενων (βλ. την Εκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA) για το δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας 2024).

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του βιβλίο είναι ότι δείχνει ότι  όροι φετίχ των «αγορόκαυλων» - ιδιωτικοποίηση, ανταγωνισμός, καινοτομία, εμπορευματοποίηση – έχουν σχετική ισχύ στην περίπτωση της ηλεκτρικής ενέργειας. Η αγορά αυτή λειτουργεί με ιδιαίτερα ρυθμιζόμενα συστήματα, όπου τα κέρδη καθορίζονται και κατανέμονται από το κράτος και όπου, ελλείψει ελέγχου και εποπτείας, ξυπνάνε τα κατώτερα ληστρικά ένστικτα του κεφαλαίου  (ο χώρος βρίθει απατεώνων, που ποικίλουν από μεγάλους σταρ όπως J P Morgan Energy Venture έως και ανώνυμους καταφερτζήδες της πιάτσας). 

Με πληθώρα στοιχείων υποβάλλει σε κριτική πολλά θέσφατα της αγοράς αυτής (η ουσία της κριτικής του έγκειται στο ότι η αγορά προσπαθεί να διαχειριστεί ένα θεμελιώδη πόρο για τον άνθρωπο ως κάτι που δεν είναι: ως εμπόρευμα), και τονίζει τη σημασία της ενεργότερης κρατικής παρέμβασης (όχι μόνο ρύθμιση κερδών υπό αβέβαιες συνθήκες), αφού μόνο το κράτος έχει τόσο τις οικονομικές δυνατότητες όσο και την υλικοτεχνική και διοικητική ικανότητα για να πραγματοποιήσει τις τεράστιες επενδύσεις που θα χρειαστούν. 

Τί θα γίνει, λοιπόν. Η αναφορά του BC στον Γκράμσι  και στο «μεσοδιάστημα» του (interregnum), όπου το παλιό - η ενέργεια από ορυκτά καύσιμα - πεθαίνει, αν και δεν είναι νεκρό, και το νέο - η καθαρή ενέργεια - δεν μπορεί να γεννηθεί πλήρως, δεν μου λέει και πολλά. Ο καπιταλισμός έχει ένα βασικό  δόγμα – την αποδοτικότητα (efficiency) .  Αν αυτό δεν αλλάξει σε επάρκεια (sufficiency), δεν βλέπω δροσιά στον ορίζοντα. 

Οι καλύτερες ταινίες όλων των εποχών και η Chantal Akerman

Το φαινόμενο του αλεξιπτωτισμού μπορεί να παρατηρηθεί σε διάφορες εκδηλώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας. Έτσι, εδώ το είδαμε να εκδηλώνεται στην περίπτωση της ανανεωτικής αριστεράς με αλεξιπτωτιστή τον Στ. Κασσελάκη. Μια εξίδου ενδιαφέρουσα περίπτωση αλεξιπτωτισμού είναι και η βελγίδα σκηνοθέτιδα Chantal Akerman (1950-2015), η οποία ξεπέρασε Orson Welles (Citizen Kane-1941) και Alfred Hitchcock (Vertigo – 1958) με την ταινία της ''’Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelle '' (1975) η οποία φιγουράρει πλέον στην κορυφή της λίστας του περιοδικού Sight and Sound του British Film Institute, μιας λίστας που δημοσιεύεται κάθε 10 χρόνια εδώ και 70 χρόνια  (από το 1952). Η λίστα βασίζεται στη γνώμη κριτικών, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει και δημοσιεύεται και μια λίστα σκηνοθετών.

Την ταινία της  Chantal Akerman μπορείτε αν τη δείτε εδώ

Για την ιστορία, έκανα μια ανάλυση των 8 λιστών λαμβάνοντας υπόψη τις 10 πρώτες ταινίες – αδικώ ορισμένες που ισοβαθμούν στην 10η θέση αλλά η τελική εικόνα δεν αλλάζει  - και στο διάστημα των 70 χρόνων η κατάταξη των 35 συνολικά ταινιών που εμφανίζονται φαίνεται στον παρακάτω πίνακα, ενώ στη συνέχεια δίνω και τους πίνακες με τη 10άδα κάθε χρονιάς. Διάφορα μπορεί να πεί κάποιος στη βάση αυτών των λιστών αλλά το σίγουρο είναι η χρονική απόσταση των καλών ταινιών από την εκάστοτε χρονιά δημοσίευσης της λίστας όλο και μεγαλώνει έως το 2012. Το 2022 παρατηρείται μια μείωση στα 55 χρόνια. Επίσης, το 2022 είναι η πρώτη φορά που στη 10άδα εμφανίζονται γυναίκες (πέρα από την Chantal Akerman,  η Claire Denis με την ταινία Beau travail (1998-99)

Είναι σημείο καμπής το 2022;

Γιατί η ποίηση έχει (ή δεν έχει) νόημα (68): H Συνύπαρξη με την ΤΝ

 Όπως όλα τα επαγγέλματα, έτσι κι αυτό του ποιητή και της ποιήτριας ‘’κινδυνεύει’’ από την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ). Κι έτσι, όπως οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι λογιστές οι μηχανικοί και όλοι άλλοι οι λοιποί, αναρωτιούνται για το πώς θα μετασχηματιστεί και για το ποιά μορφή θα πάρει, το επάγγελμα τους, έτσι κι οι ποιητές κι οι ποιήτριες.

Για να δούνε τί παίζει με την ποίηση και την ΤΝ διάφοροι ερευνητές κάνουν διάφορα πειράματα. Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει τα έως τώρα αποτελέσματα.

(*): ΑΕΝΒ = Άνθρωπος ΕΝτός βρόχου  & ΑΕΚΒ =Άνθρωπος ΕΚτός βρόχου . Το πρώτοη δεν απαιτούσε ανθρώπινη παρέμβαση κατά την επιλογή στοιχείων από ποιήματα που δημιουργούσε η ΤΝ, ενώ το δεύτερο απαιτούσε την παραγωγή ερεθισμάτων από την ΤΝ και την επιλογή τους από τον άνθρωπο.  

Σε μια πιο πρόφατη εργασία του Ινστιτούτου για το Μέλλον της Ανθρώπινης Κοινωνίας στο Κυότο, οι ερευνητές προσπάθησαν να δουν τί παίζει με το χαϊκού, που γενικά έχει σαφείς κανόνες  όπως η σταθερή μορφή των 5-7-5 συλλαβών τοποθετημένων σε τρεις στίχους για έμφαση ή σε έναν χωρισμένο με κενά και η συμπερίληψη εποχικών λέξεων που ονομάζονται "κίγκο". Αυτοί οι κανόνες το καθιστούν διαφορετικό από άλλες μορφές ποίησης με πιο ιδιαίτερο την αφάφεια: δεδομένου ότι ο αριθμός των χαρακτήρων στα χαϊκού είναι μικρός, η έκφραση είναι διφορούμενη και οι αναγνώστες πρέπει να συμπληρώσουν και να ερμηνεύσουν τη σκηνή από τις λίγες πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους.

Δεύτερο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του χαϊκού είναι ότι η εντύπωση που προκαλούν εξαρτάται από μία ή δύο νοητικές εικόνες. 

Βασιζόμενοι στα πιο πρόσφατα ευρήματα της νευροαισθητικής που υποδεικνύουν την αισθητική κατάσταση / εμπειρία ως ένα κύκλωμα αισθητικοκινητικών συστημάτων, συστημάτων συναισθηματικής αποτίμησης και συστημάτων  νοήματος-γνώσης, προσπαθούν να προσδιορίσουν τα γενικά χαρακτηριστικά τής εμπειρίας τής ομορφιάς χρησιμοποιώντας 19 ‘’φιλοσοφικές ‘’ και ‘’ψυχολογικές’’ διαστάσεις: 

1. Ευχαρίστηση

2. Επιθυμία να συνεχιστεί η εμπειρία,

3. Αίσθημα ζωντάνιας, 

4. Αίσθημα ότι η εμπειρία είναι όμορφη για όλους,

5. Άριθμός αισθητών συνδέσεων με την εμπειρία,

6. Λαχτάρα 

7. Aίσθημα απαλλαγής από την επιθυμία

8. Περιπλάνηση του νου

9. Έκπληξη

10. Επιθυμία να κατανοήσουμε περισσότερο την εμπειρία

11. Aίσθημα ότι η εμπειρία αφηγείται μια ιστορία

12. Πολυπλοκότητα

13. Διέγερση ή ενθουσιασμός,

14. Μάθηση από την εμπειρία,

15. Επιθυμία κατανόησης,

16. Αρμονία στην ποικιλία,

17. Νοηματοδότηση,

18. Τπέρβαση των προσδοκιών

19. Ενδιαφέρον

Το δείγμα τους ήταν από 322 ανθρώπους  που διάβασαν 40 ανθρώπινα χαϊκού από επαγγελματίες ποιητές και το top 500 από τα 624130 χαϊκού που δημιούγησε η ΤΝ

Στις περιπτώσεις ΑΕΝΒ, καλύτερα τα πήγανε τα ΤΝ χαϊκού, ειδικά στο κριτήριοτης ομορφιάς. Με τα πολλά, βρήκανε ότι οι συμμετέχοντες είχαν δυσκολίες να διακρίνουν μεταξύ ανθρώπινου χαϊκού και χαϊκού ΤΝ. Επίσης, βρήκανε ότι η ποιότητα της τέχνης της ΤΝ έχει φτάσει σε ένα επίπεδο που είναι συγκρίσιμο με αυτό των ανθρώπων και η συνεργασία μεταξύ ανθρώπων και ΤΝ μπορεί να παράγει πιο δημιουργικά έργα τέχνης.

. 

Οι φωτιές, ο Ταγίπ και το Κεφάλαιο

 Αυτονόητα, και ειδικά στην περίπτωση που δεν έχουμε ανθρώπινες απώλειες, το πιο ενδιαφέρον μέρος στο θρίλερ των πυρκαγιών είναι το whodunit.

Στην Ελλάδα δυο είναι οι κυρίαρχες θεωρίες και έχουν έντονο ιδεολογικό χρώμα.Από το κέντρο, ας πούμε, και με μεγαλύτερη ένταση έως την άκρα δεξιά, πίσω από τιςφωτιές είναι οι Τούρκοι κι ο Ταγίπ. Από το κέντρο έως την άκρα αριστερά είναι το ιδιωτικό κεφάλαιο, το οποίο πέρα από αιμοβόρο είναι και ‘’δασοβόρο’’ ή δασοκτόνο, αν προτιμάτε.

Μπορούμε να δούμε ποιός έχει δίκιο;

Το όλο θέμα θα μπορούσε να το δει κανείς ως ‘’εφαρμογή’’ του ''δόγματος''  ''η ιστορία επαναλαμβάνεται.'' Κι όχι μόνο  δυο  φορές όπως αφήνεται να εννοηθεί από την περίφημη ατάκα του Μαρξ από την ‘’18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη’’ (την πρωτη φορα ως τραγωδία, τη δεύτερη ως φαρσα), αλλά αενάως.

Έτσι, αν αρχίσουμε να μετράμε από το 1981 και μετά, έχουμε για την πατρίδα:

Ενώ οι κρίσιμες χρονιές γι όλες τις χώρες της σχετικής ζώνης είναι: 

Από ό,τι φαίνεται η Τουρκία έχει το καλύτερο σκορ, ενώ εμείς και ειδικά η Πορτογαλία έχουμε το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το κεντρο/ακροδεξιό σενάριο που θέλει τον Ταγίπ να βάζει πακιστανούς ''να το μπουμπουνάνε'' πρέπει να εξηγήσει και το ζήτημα της Πορτογαλίας (εκτός αν οι αυτοκρατορικές φαντασιώσεις του Ταγίπ φτάνουν ως εκεί).

Τα ίδια πάνω κάτω συμπεράσματα βγαίνουν κι από τις εικόνες που δείχνουν τις τάσεις

Ενω οι αναλύσεις για τις αιτίες:

δείχνουν ότι το σύνολο σχεδόν των πυρκαγιών οφείλονται σε ανθρωπογενείς αιτίες. Ελλάδα και Πορτογαλία είναι οι ''κολασμένες'' χώρες ενώ πάλ καλύτερα τα πάει η Τουρκία.

Επομένως, μπορεί να πεί κανείς ότι έχουμε σύμπραξη Tαγιπ και Κεφαλαίου με στόχο την Πορτογαλία και την Ελλάδα. Αν δεν συμφωνείτε μ' αυτόν τον φονιά, μπορείτε να συνεχίσετε το ψάξιμο

Πηγές:

The Mediterranean burns 2019

FIRE AND FOREST FIRES IN THE MEDITERRANEAN

A Review of the Main Driving Factors of Forest Fire Ignition Over Europe

Μια τεχνολογική καινοτομία και ο γιος του Ιησού

 Από την ιστορία φαίνεται ότι οι επιστημονικοτεχνολογικές καινοτομίες, όταν φτάνουν στα χέρια των χρηστών, αποκτούν ιδιαίτερες, μυστικές σχεδόν, δυνάμεις. Το βιώνουμε καθημερινά με τα δεκάδες προϊόντα που μας κατακλύζουν κι ειδικά με τα προϊόντα της ιντερνετικής και επικοινωνιακής/πληροφορικής τεχνολογίας. 

Παλιότερα, όταν οι άνθρωποι κατασκεύασαν τα πρώτα ψυγεία και τους πρώτους καταψύκτες και έφεραν την ‘’επανάσταση της διατήρησης των τροφίμων’’ (καθόλου αυτονόητη), οι πόρτες τους κλείναν με μάνταλα. Αποτέλεσμα: πολλά παιδιά που έπαιζαν κρυφτό παγιδεύονταν και πνίγονταν σε εγκαταλελειμμένα ψυγεία και καταψύκτες. Και μόνο μετά την κατακραυγή των μέσων ενημέρωσης οι μηχανικοί παρακινήθηκαν να τοποθετήσουν μαγνήτες. Το παιχνίδι των αντιβιοτικών είναι ακόμη πιο ύπουλο, αφού η υπερκατανάλωση τους καλλιέργησε επικίνδυνα νέα και ανθεκτικά βακτηριακά στελέχη που απειλούν τη ζωή των ασθενών. Ακόμη κι η πιο σημαντική καινοτομία του αιώνα σύμφωνα με τον Vaclav Smil (Πώς λειτουργεί πραγματικά ο κόσμος), η βιομηχανική παρασκευή της αμμωνίας (Haber–Bosch process) που είναι η βασική ένωση για την παρασκευή όλων των συνθετικών αζωτούχων λιπασμάτων και έκανε/κάνει δυνατή την διατροφή των ανθρώπων και την αύξηση του πληθυσμού (για την τελευταία βλ.εδώ), εφευρέθηκε από τους ίδιους επιστήμονες και μηχανικούς που στα αμέσως επόμενα χρόνια κατασκεύασαν τα δηλητηριώδη αέρια του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου. Και δεν μού έγινε ποτέ σαφές, για ποιο από τα 2 επίτευγματα η ανθρωπότητα στη συνέχεια τους βράβευσε με Νόμπελ. Το διαδίκτυο εκδημοκράτησε/διευκόλυνε  την πληροφόρηση, την επικοινωνία και τις ανθρώπινες σχέσεις αλλά από την άλλη επέτρεψε την εύκολη παρακολούθηση, διευκόλυνε το έγκλημα, μετάλλαξε τις ανθρώπινες σχέσεις (τραυματικά ενίοτε) και απειλεί με ριζική απώλεια της ιδιωτικής ζωής.

Τα παραδείγματα είναι πάμπολλα κι αυτό απασχόλησε επιστήμονες και φιλόσοφος κι ο χημικός και φιλόσοφος David Collingridge διατύπωσε το λεγόμενο ‘’δίλημμα Collingridge’’: όταν μια τεχνολογία είναι νέα, η κατεύθυνση της ανάπτυξης της μπορεί ακόμη να επηρεαστεί. Στα πρώιμα στάδια της ανάπτυξης, ωστόσο, δεν μπορούμε ακόμη να γνωρίζουμε τις μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες: απλώς δεν έχουν ακόμη λάβει χώρα-ή δεν θεωρούνται ακόμη προβληματικές. Αντίθετα, όταν αυτή η τεχνολογία έχει ωριμάσει, οι αρνητικές συνέπειές της έχουν υλοποιηθεί. Μέχρι τότε, ωστόσο, η αλλαγή της τεχνολογίας είναι εξαιρετικά δύσκολη και δαπανηρή: τα πρότυπα έχουν ήδη καθοριστεί, τα εργοστάσια και οι γραμμές εφοδιασμού έχουν δημιουργηθεί, οι εργαζόμενοι έχουν προσληφθεί και εκπαιδευτεί και οι αγορές έχουν αναπτυχθεί. Οι χρήστες μπορεί να έχουν οικοδομήσει την καθημερινή τους ζωή γύρω από τη νέα τεχνολογία, και μπορεί να κερδίζουν τα προς το ζην στα εργοστάσια που παράγουν την τεχνολογία, για παράδειγμα.

Έτσι και με την ηρωίνη (1874, Charles Romley Alder Wright). Χαιρετίστηκε ως θαυματουργό φάρμακο και έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τους ιατρούς. Γρήγορα έγιναν γνωστές οι επιβλαβείς επιδράσεις του φαρμάκου.  Παρόλο που οι περισσότεροι γιατροί σταμάτησαν να τη συνταγογραφούν και προειδοποίησαν για τις συνέπειες, οι δυνάμεις της αφοράς είχαν πιάσει δουλειά. Από το 1925 έως το 1931, ως αποτέλεσμα των αυστηρών κανονισμών, η παραγωγή και η εκμετάλλευση ηρωίνης παρουσίασαν σημαντική μείωση, αλλά μετά το 1931 και οι επίγειες αγοραίες δυνάμεις αντικαταστάθηκαν από τις δίδυμες τους υπόγειες δυνάμεις. Ο υπόκοσμος άκουσε την αγορά που κραύγαζε για ηρωίνη και άρχισε την παράνομη παραγωγή και διακίνηση. Ένα μέτρο της κατάστασης μας δίνει το γεγονός ότι από 1970 έως σήμερα, η ποσότητα της κατασχεθείσας ηρωίνης έχει 10πλασιαστεί. Από τους 1.000 περίπου τόνους που ήταν η παγκόσμια παραγωγή οπίου το 1980, το 2006 άγγιξε τους 9.000 τόνους, παρουσίασε μια σχετική κάμψη στη συνέχεια, ενώ σήμερα βρίσκεται στούς 7.500 τόνους με το Αφγανιστάν να καλύπτει το 85% του συνόλου και τους Ταλιμπάν να μελετούν νέες τεχνικές για περαιτέρω αύξηση. O συνολικός κύκλος εργασιών εκτιμάτε στα 120 δις δολάρια. 





Με ονοματολογία που διατρέχει όλη σχεδόν την ανθρώπινη φαντασία (Πρέζα, Χιόνι, Πούδρα, Χιονάτη, Νυφίτσα, Σφαλιάρα, Άλογο, Ήτα, Πίσσα, Ζάχαρη, Σκουπίδι, Σαβούρα, Πατσαβούρα, Λάσπη, Δράκος, Ντόπα, Άσπρη, Ασπρούλα, Διαμάντι, Αρρωστιάρα, Μυρμηγκιάρα, Μαυραετός, Αστέρι, Λευκή Κινέζα, Ελένη και Κρυστάλλω, πιθανώς κι άλλα που χάνω), ρομαντικοποίηθηκε από την ροκ κουλτούρα (ειδικά στα 1970s και στα 1990s) και μας έδωσε μερικά από τα αριστουργήματα αυτής της μουσικής (I'm Waiting for the Man, Heroin & Sister Ray-VU, Dead Flowers & Brown Sugar-RS, The Needle And The Damage Done & Tonight's the Night-Neil Young). Διάσημα θύματά της (μένοντας μόνο στη ροκ μουσική): Jim Morrison, Janice Joplin, John Belushi, Kurt Cobain  και αμέτρητοι λιγότερο γνωστοί.

Είναι η τεχνολογική καινοτομία που έβαλε τον Lou Reed να γράψει τον τρομερό στίχο:

And I feel just like Jesus' son

.

«Η Δημοκρατία δεν χρειάζεται ούτε επιστήμονες ούτε χημικούς. H απονομή της δικαιοσύνης δεν μπορεί να καθυστερήσει»

Έχω διαβάσει/ακούσει διάφορες αναλύσεις για τα φετινά της Γαλλίας – και τα ασφαλιστικά / συνταξιοδοτικά  και τα πρόσφατα μετά τον θάνατο ενός 17χρονου.  Και καθώς βαδίζουμε προς την 234η επέτειο από την Κατάληψη της Βαστίλης, η  φράση του Μελανσόν, «Εμείς δεν ζητάμε ηρεμία, ζητάμε δικαιοσύνη» μού θύμισε τις φράσεις του τίτλου. 

Οι «τρομερές» αυτές φράσεις ακούστηκαν στις 08/05/1794 (20 ή 21 Ανθεστηριώνος) και αποδίδονται στον Ιακωβίνο δικηγόρο και δικαστή Ζαν Μπατίστ Κοφινάλ .Αν και μπαλαμούτι μάλλον,  έκαναν καλά τη δουλειά τους στη γενικότερη αντιεπαναστατική προπαγάνδα που συνεχίζεται από τα χρόνια εκείνα έως σήμερα με αμείωτο ρυθμό. Πιο κοντά στην πραγματικότητα φαίνεται να είναι η φράση που αποδίδεται στον μαθηματικό Ζοζέφ Λουί Λαγκράνζ: «Τους πήρε μόνο μια στιγμή για να κόψουν αυτό το κεφάλι, αλλά η Γαλλία μπορεί να μην παράγει άλλο παρόμοιο ακόμα και σ’ έναν αιώνα». 

Όπως και νά’ χει, η βία, ως μαμή της Ιστορίας, είχε πιάσει για τα καλά δουλειά και κεφάλια αριστοκρατών και κάθε λογής προνομιούχων αλλά και κεφάλια επαναστατών και ριζοσπαστών, κυλούσαν με το κιλό στους δρόμους του Παρισιού. Την προηγούμενη μέρα ο Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος είχε δημοσιεύσει το μανιφέστο του περί «Θρησκευτικών και Ηθικών Ιδεών και Δημοκρατικών Αρχών» κι η Συμβατική είχε αναγνωρίσει την ύπαρξη του Ανώτατου Όντος. 

Κι ενώ είναι γενικά γνωστός ως ιδρυτής/πατέρας της Χημείας, η τραγική κατάληξη του Αντουάν Λαβουαζιέ, δεν είναι και τόσο γνωστή. Και μιας κι είναι ένας από τους αγαπημένους μου σταρ της επανάστασης - οι προσωπικές μου αντιφάσεις στο συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός (Γαλλική Επανάσταση) εκδηλώνονται με μια ισόμετρη συμπάθεια  προς τον κατασυκοφαντημένο Ιακωβίνο Ροβεσπιέρο, τον δοξασμένο χημικό Λαβουαζιέ και την ...Μαρία Αντουανέτα – είπα να γράψω δυο πράγματα. 

[Κατά μια περίεργη τύχη, η αγαπημένη μου τριάδα είναι μέσα στους 4 πρώτους σταρ της επανάστασης  (ο Λουδοβίκος μού τα χαλάει), με βάση τον Revolutionary Index που έχω κατασκευάσει στηριζόμενος, όχι στη ριζοσπαστικότητα/επαναστατικότητα των προσώπων αλλά στην ποσότητα/συχνότητα αναφοράς  σημαντικού αριθμού προσωπικοτήτων που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έπαιξαν ρόλο στην επανάσταση σε διάφορες διαδικτυακές πηγές (από wiki & google έως scientific journals). Ανηγμένο το σκορ του καθενός στο 100 του Ροβεσπιέρου που αρίστευσε, δίνει τον ακόλουθο Revolutionary Index.

Ομολογώ ότι η Μαρία Αντουανέτα με εξέπληξε με την εμφάνισή της και έπαθα κάτι σαν αυτό που έπαθαν οι Συριζαίοι όταν είδαν την διαφορά από τη ΝΔ. Κι έτσι, παρέα με την «Νέα Ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης» της Annie Jourdan (η οποία, αν και όχι συγκλονιστική στην αφήγησή της, αξίζει να διαβαστεί από φίλους και εχθρούς της επανάστασης – δεδηλωμένος στόχος της συγγραφέως είναι η αποκατάσταση της δημόσιας εικόνας της επανάστασης στο γαλλικό αναγνωστικό κοινό, εικόνα που τη βρίσκει αρνητική), διάβασα και τη «Μαρία Αντουανέτα» του Στέφαν Τσβάιχ. Σαν τον άτυχο δικηγόρο και δικαστή  Ζαν Μπατίστ Κοφινάλ που τού ‘μεινε η ρετσινιά για την απόρριψη της επιστήμης στο όνομα της δικαιοσύνης, έτσι κι Μαρία Αντουανέτα έμεινε με τη ρετσινιά του παντεσπανίου, εξίσου μπαλαμούτι. Η πραγματικά ιστορική φράση που είπε ήταν, «Συγχωρήστε με, κύριε. Δεν το έκανα επίτηδες», όταν ανεβαίνοντας στο ικρίωμα της γκιλοτίνας σκόνταψε στο πόδι κάποιου. Και δεν μπορώ να κρύψω ότι η πρώτη και δεύτερη θέση της λίστας Revolutionary Index, μού φέρνει στο μυαλό μια ερωτική νύχτα μεταξύ της τσαχπίνας Μαρίας Αντουανέτας και του ενάρετου (και κατά μία θεωρία, ανέραστου Ροβεσπιέρου – οι θεωρίες για την προσωπικότητα/σεξουαλικότητα του Ροβεσπιέρου ποικίλουν από το αγάμητος έως το κρυφογαμιάς, από το απωθητικός έως το πολύ ελκυστικός, από τη συναισθηματική ψυχρότητα στη συγγραφή ερωτικών (και δή γλυκανάλατων) ποιημάτων. Οι ψυχαναλυτές αναγνωρίζουν έναν ναρκισσιστή ασκητή, του οποίου η αυτοταύτιση με την Επανάσταση ήταν μια κλασική περίπτωση φροϋδικής «εκτοπισμένης λίμπιντο». Άλλοι πάλι το παραγαμάνε, βρίσκοντας ότι ένα ορθογραφικό λάθος του Ροβεσπιέρου σε ένα προεκλογικό φυλλάδιο για το όνομα ενός υποδηματοποιού Lantillette ως Languillette ("μωρό χέλι") δείχνει μια λαχτάρα για την αποκοπή του πέους. Για τον ψυχαναλυτή Jean Artarit που ανακάλυψε αυτό το ορθογραφικό λάθος, ο Ροβεσπιέρος ήταν ένας καταπιεσμένος ομοφυλόφιλος με σύμπλεγμα ευνουχισμού, μισογύνης και παθολογικός ναρκισσιστής που αναζητούσε συνεχώς έναν καλό πατέρα και μια δυναμική μητέρα. Διαβάζοντας όλα αυτά, λέω να ξαναβάλω και τον Μαρκήσιο ντε Σαντ στην κουβέντα]

Αλλά ας αφήσω τη Μαρία Αντουανέτα και την υποθετική ερωτική συνεύρεσή της με τον Μαξιμιλιανό, κι ας γυρίσω στον Λαβουαζιέ. Πέρα από τους μύθους  για αντιδιανοουμενισμό κι αντιπνευματικότητα του ιακωβίνικου τρόμου κι άλλα παρόμοια χαζά, η αλήθεια πίσω από τον αποκεφαλισμό του Λαβουαζιέ είναι απλή: το ταξικό μίσος. 

Ο Λαβουαζιέ γεννήθηκε σε πλούσια οικογένεια, μεγάλωσε στη ζάχαρη (με εξαίρεση την απώλεια της μητέρας του σε νεαρή ηλικία, όπως και στην περίτωση του Ροβεσπιέρου) κι η ιδιοφύια του αναπτύχθηκε και εκδηλώθηκε σε ένα περιβάλλον ‘’τέλειου’’ κόσμου. Ενός κόσμου του οποίου η τελειότητα σταματούσε στους τοίχους των διαμερισμάτων που έζησε, των εργαστηρίων που πειραματίστηκε και των αιθουσών όπου δίδαξε και παρουσίασε τα ευρήματα του – τα οποία, αν και δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι κάναν τον κόσμο καλύτερο, σίγουρα τον κάναν ανετότερο. 

Ο ιδιοφυής αυτός άνδρας πρέπει να  αντιλήφθηκε την παράνοια αυτού του ‘’τέλειου’’ κόσμου του και προσπάθησε να βοηθήσει τα πράγματα ως οπαδός της συνταγματικής μοναρχίας και της πολιτικής μετριοπάθειας. Η συνεισφορά του στα δημόσια οικονομικά του πρώτου και μετριοπαθούς επεισοδίου του γαλλικού επαναστατικού δράματος ήταν σημαντική. Η ικανότητά του για ‘’συστηματοποίηση’’ ήταν ανεπανάληπτη.

Αλλά όταν, λίγο αργότερα, η Τρομοκρατία πήρε το κουμάντο στα χέρια της, συμπυκνώνοντας χρονικά ταξικό μίσος αιώνων – εκφρασμένο με ‘’έξαλλο’’ τρόπο μέσω ‘’Λυσσασμένων’’, ‘’Ξεβράκωτων’’ και λοιπών εξαγριωμένων φτωχών και πιο διανοουμενίστικα μέσω Ιακωβίνων – ο Λαβουαζιέ μπήκε στη «λίστα». Είχε διατελέσει μέλος της ferme générale, ήταν δηλ., φοροεισπράκτορας – η ferme générale ήταν ένας οργανισμός που αποτελείτο από ιδιώτες, οι οποίοι, μέσω ιδιωτικών εξαετών συμβάσεων με τον βασιλιά, αναλάμβαναν την επιβολή δασμών και την είσπραξη φόρων με ταυτόχρονη παχυλότατη προσωπική αμοιβή. Zάχαρη γι’ αυτούς, πίκρα για όλους τους άλλους (για το λαό βασικά, αφού οι παπάδες (Πρώτη Ταξη, 100.000 άνθρωποι) κι οι αριστοκράτες/ευγενείς (Δεύτερη Τάξη, 400.000 άνθρωποι) είχαν προνόμια και ‘’άκρες’’. Οι υπόλοιποι 27,5 εκατομ. άνθρωποι ήταν η Τρίτη Τάξη. Εννοείται ότι (ενδο)ταξική διάκριση και ετερογένεια υπήρχε και μέσα στις 3 Τάξεις και μάλιστα έντονη). 

O Λαβουαζιέ ισχυρίστηκε πως είχε χρόνια να εξασκήσει το επάγγελμα του φοροεισπράκτορα έχοντας αφοσιωθεί στην επιστήμη αλλά  το επαναστατικό δικαστήριο δεν είχε αυτιά για τέτοιους ισχυρισμούς. Απέναντί του δεν είχε έναν ιδιοφυή επιστήμονα αλλά έναν φοροεισπράκτορα ανάμεσα σε άλλους 27. Έπρεπε να πεθάνουν όλοι για να εκτονωθεί αυτό το συμπιεσμένο μίσος. Γιατί να εξαιρεθεί ο Λαβουαζιέ; 

Και για να πούμε την αλήθεια, ούτε οι φοβίες του Ζοζέφ Λουί Λαγκράνζ βγήκαν αληθινές, αφού η Γαλλία έδωσε κι άλλα μυαλά σαν τον Λαβουαζιέ. 

Αυτό που μένει στο δικό μου μυαλό είναι η εικόνα της γλυκύτατης και ευφυέστατης και κατά 15 χρόνια νεαρότερης, Μαρί Άν Λαβουαζιέ,  να παρακαλεί το λαϊκό δικαστήριο για απόδοση χάριτος στον σύζυγό της. ''Γιατί να εξαιρεθεί ο σύζυγός σας;'', ρωτάει ο Ζαν Μπατίστ Κοφινάλ την κυρία Λαβουαζιέ. ''Στο όνομα της επιστήμης'', απαντάει η Μαρί Άν με δάκρυα στα μάτια.

Το άλλο ερώτημα παραμένει: είμαστε με την ηρεμία ή με τη δικαιοσύνη;

Τί θά κάνουμε χωρίς Παιδί Αλεξίπτωτο;

Σκέφτομαι να γίνω βιογράφος του Παιδιού Αλεξιπτώτου. Τα θυμάμαι όλα καλά γιατί μπορώ και επισκέφτομαι τις σελίδες του ημερολογίου μου. Ο Δεκέμβριος του 1990 ήταν η εποχή που άρχισα να γράφω ημερολόγιο. Σημερα είναι η 11886η μέρα ενός ημερολογίου που οι μέρες τους απλώνονται από μερικές δεκάδες λέξεις έως και αρκετές σελίδες. Οι πρώτες μέρες κι πρώτες σελίδες του ημερολογίου είναι αρκετά μακροσκελείς, αφού τότε ήμουν ξαπλωμένος ήδη για 6 μήνες σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου όπου και ξεπλήρωνα τα πρώτα και βαρύτερα τοκοχρεωλύσιά μου στο ροκ εν ρολ. Η σχέση μου με τον μαρξισμό ήταν στα πρώτα της βήματα (ως φοιτήτης του πολυτεχνείου, είχα πάρει ως μαθήμα επιλογής την Κοινωνιολογία κι ήμουν ο μόνος φοιτητής που εμφανίστηκε στο γραφείο του αείμνηστου Ζήση Παπαδημητρίου, καθηγητή της  Γενικής Κοινωνιολογίας στη Νομική του ΑΠΘ τότε (1987)). Ο Παπαδημητρίου είχε σπουδάσει αρχικά ηλεκτρολόγος μηχανικός και στη συνέχεια κοινωνιολογία όπου και ειδικεύτηκε. Δεν θα μιλήσω για τις συζητήσεις μας στο εξάμηνο εκείνο που κατέληξε στην κατάκτηση του  Ευρωμπάσκετ 1987,  θα πώ μόνο ότι το βιβλίο που μού έδωσε για να μελετήσω και να εξεταστώ ήταν η ‘’Κοινωνιολογία’’ του Τ.Β. Bottomore (μτφ. Δ.Γ. Τσαούσης, Gutenberg, 1973), ήταν βιβλίο με σαφή μαρξιστική προσέγγιση σχετικά με τη σπουδή της κοινωνίας. Με τον λενινισμό η σχέση μου ήταν απλά ‘’ακουστική’’. Κα εκείνο τον καιρό τα ενδιαφέροντά μου, και παρά τα ανωτέρω τοκοχρεωλύσιά και φλέρτ μου με τον θάνατο, ήταν ο ‘’Εχθρός του Ποιητή’’ του Γ Χειμωνά και ο ‘’Good Son’’ του N. Cave. Τον πρώτο τον διάβαζα και τον ξαναδιάβαζα, τον είχα μάθει σαν το ‘’Πάτερ ημών’’ και σήμερα ακόμη ηχεί στ’ αυτιά μου η προμετωπίδα του βιβλίου: ‘’Θάνατος εξημέρωσεν ογλήγορα και κάμε’’ (Η Προφητεία του Γκουένκ Χλαν). Το δεύτερο τον άκουνα και τον ξανάκουγα  σε κασέτα με walkman για κρεβατωμένους.

Τον Τσίπρα τον μάθαμε το 1990, την εποχή των καταλήψεων (11/1990 -01/1991) επί υπουργίας Βασίλη Κοντογιαννόπουλου με το «Πολυνομοσχέδιο τη Ποδιάς» και τον τραγικό θάνατο – δολοφονια του Νίκου Τεμπονέρα. 

Κατά κάποιον τρόπο δηλ., τον Τσίπρα τον έβαλε στο παιχνίδι ο πατήρ Μητσοτάκης. Ήταν η πρώτη ιστορικά θεσμική προσπάθεια επιβολής νεοφιλελεύθερων ιδεών και πρακτικών στην παιδεία: 

• στην τρτοβάθμια εκπαίδευση κατάργηση της παροχής δωρεάν πανεπιστημιακών συγγραμμάτων και περικοπές κοινωνικών παροχών, όπως στη δωρεάν σίτιση και στέγαση
• στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση κατάργηση των αδικαιολόγητων απουσιών (!!!), την επιβολή ομοιόμορφης ενδυμασίας, επέκταση του πειθαρχικού ελέγχου ακόμα και στην καθημερινή εξωσχολική ζωή των μαθητών, κατάργηση των σχολικών περιπάτων και εκδρομών, θέσπιση γραπτών εισαγωγικών εξετάσεων από το γυμνάσιο στο λύκειο χωρίς τη δυνατότητα επανεξέτασης. 

Την εποχή εκείνη, οι τινέιτζερς ήταν χωρισμένοι σε δυο ομάδες:  στους μακρυμάλληδες με τα φουλάρια και σ’ αυτούς που ασχολούνταν με τον αθλητισμό παίζοντας κυρίως μπάσκετ. Έτσι μας λέει ο δημοσιογράφος του gossip-tv.gr και συμμαθητής του Τσίπρα Γιώργος Καραμέρος, ο οποίος μάλιστα ισχυρίζεται ότι είναι αυτός που πρότεινε τον Τσίπρα για την τηλεόραση. Ο Τσίπρας ανήκε στην πρώτη ομάδα, ήταν μέλος της ΚΝΕ και προφανώς γοητευμένος από τη μαρξιστική/λενινιστική ιδεολογία/φιλοσοφία – δηλ. τις έννοιες του επιστημονικού σοσιαλισμού και την επέκτασή τους στις έννοιες του αντιιμπεριαλισμού, του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού και του νεόυ τύπου κόμματος ως πρωτοπορία της εργατικής τάξης. Ο Γιώργος Καραμέρος ανήκε στη δεύτερη ομάδα και μάλλον ήταν γοητευμένος με τον Θρύλο.

Η μάντισσα Άννα

Ήταν τα πρώτα χρόνια της ‘’ελεύθερης’’ ολιγαρχικής τιβί κι η κυρία Άννα Παναγιωταρέα, ως τυπική εκπρόσωπος  της κρατικοδίαιτης αξιοπιστίας (οι εχθροί της μιλούν για συνώνυμο της κρατικοδίαιτης αξιοπιστίας), είχε μια σχετική εκπομπή  («Τετ α τετ με την Άννα», ΑΝΤ1). Η κυρία Άννα Παναγιωταρέα στην εκπμομπή εκείνη εμφανίστηκε  ως νεομάντισσα (ας πούμε νεο-Πυθία) και ‘’εισήγαγε τον Τσίπρα’’ στο ελληνικό πολιτικό θέατρο (δράμα, οπερέτα, θέατρο σκιών, κομέντια ντελ άρτε, κουκλοθέατρο κι όλες τις άλλες ‘’εκδοχές’’ του θεάτρου με πάντα σημαντικότερη αυτή του θεάτρου του παραλόγου):

«Αλέξη, σήμερα είσαι 16 χρόνων, αν μου δώσει ο Θεός χρόνια να ζήσω, θα σε έχω και πάλι κάποια στιγμή απέναντί μου. Εγώ θα είμαι μια απλή δημοσιογράφος και εσύ αρχηγός κόμματος»

Δεν γνωρίζω αν η δημοσιογράφος συναντήθηκε με τον Τσίπρα από τότε, αλλά η προφητεία της υπερ-εκπληρώθηκε.

Το βασικό μήνυμα που εξέπεμψε ο περισσότερο ροκαμπιλάς παρά μαλλιάς με φουλάρι Αλέξης: 

“Θα θέλαμε να είναι δικαίωμά μας το να μπορούμε να κρίνουμε εμείς αν κάποια ώρα θα θελήσουμε να λείψουμε από το μάθημα”.

Ο φίλος μου ο Τσε

5 χρόνια αργότερα,  ο φοιτητής του ΕΜΠ πλέον Τσίπρας, έχοντας ήδη (1991) αποχωρησει από την ΚΝΕ, εμφανίζεται ξανά στην τιβί (ως copy paste του Τσε και έχοντας εγκαταλείψει το ροκαμπιλάδικο λουκ), όπου και αναλύει την έννοια των αυτόνομων φοιτητικών παρατάξεων

Το 2001 μας απασχολεί με τη  διαμαρτυρία Ανκόνας, όταν ταξίδεψε στην Ιταλία για να συμμετάσχει στις διαδηλώσεις εναντίον της συνόδου κορυφής των G8 στη Γένοβα και ήταν ένα από τα 135 στελέχη του ΣΥΝ που θεωρήθηκαν ύποπτα για πρόκληση επεισοδίων και στα οποία απαγορεύτηκε η αποβίβαση στο λιμάνι της Ανκόνας

Το 2004 βάζει υποψηφιότητα για βουλευτής και στη συνέχεια αρχίζει η ανοδική του πορεία στο κόμμα με αποκορύφωμα την υποψηφιότητα για τη δημαρχία Αθηνών το 2006 (ποσοστό 10,5%). 

Τον Φεβρουάριο του 2008, κατατροπωνει τον Κουβέλη στο 5ο συνέδριο του ΣΥΝ εκλεγόμενος πρόεδρος με 70,4%., ενώ τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, μετά τη δολοφονία Γρηγορόπουλου, καταλογίζει πολιτικές ευθύνες στον Καραμανλή, ζητάει αφοπλισμό της αστυνομίας, κατάργηση των ΜΑΤ, αλλαγή της κρατικής πολιτικής απέναντι στη νεολαία και μείωση του ορίου ηλικίας για δικαίωμα ψήφου στα 16 χρόνια.

Η Αλεξιπτωτοποίηση

Το 2009 κι η χρεωκοπία άνοιξαν τον δρόμο για μεγαλύτερα πράγματα. Ενώ στις εκλογές δεν τα πάει καλά και ο ΣΥΝ μειώνει τα ποσοστά, η κρίση που ξεσπάει τον βοηθάει να καθαρίσει το κόμμα και να κυριαρχήσει. Το 2012 το όνειρο μιας κυβέρνησης της αριστεράς αρχίζει και παίρνει σάρκα κι οστά. Κι ένας παλαίμαχος διανοούμενος της ανανεωτικής αριστεράς, ο Δ Μαρωνίτης, με τον δικό του εκκεντρικό τρόπο, εισηγείται τον όρο Παιδί Αλεξίπτωτο.   

Η σχετική ηγεμονία κι η πτώση (;)

Τα γεγονότα του 2015 και τις 2 κυβερνήσεις της αριστεράς (αλλά και ολίγη ακροδεξιά μέσα της), τα θυμόμαστε όλοι κι όλες. Το παδί Αλεξίπτωτο (αρχομανές ως τα μπούνια όπως έγραφε ο Δ Μαρωνίτης) κυριαρχεί αλλά στην πορεία  κάνει να φρικάρουν πολλοί νοικοκυραίοι. 

Η ύπαρξη του έπαιξε σίγουρα καταλυτικό ρόλο στη συμμάχία νεοφιλελεύθερων / ακροδεξιών στη ΝΔ και στην ανάδειξη του Οδοστρωτήρα. Οι νοικοκυραίοι είχαν βρεί τον ηγέτη τους. Το Παιδί Αξεξίπτωτο ξεπλήρωσε το χρέος του στην οικογένεια Μητσοτάκη που όπως είδαμε έπαιξε, μέσω του προπάτορος της,  εξίσου καταλυτικό στην αρχική εμφάνιση του Παιδιού Αλεξιπτώτου. Το οποίο, αν και το 2019  άντεξε και βάστηξε αξιοπρεπώς στην  πρώτη επίθεση των νοικοκυραίων με ηγέτη τον Οδοστρωτήρα, σήμερα φαίνεται ότι τελείωσε. Ο νοικοκυρεμένος οδοστρωτηριασμός συνέτριψε τον ασταθή και αβέβαιο αλεξιπτωτισμό. 

Κλείνοντας, να θυμίσω ότι, εκτός των άλλων, ο Μαρωνίτης στην επιφυλλίδα του για το Παιδί Αλεξίπτωτο, μεταγράφει και ένα άτιτλο ποίημα του Κυριάκου Συφιλτζόγλου  από τη συλλογή «Μισές Αλήθειες»:

Κύριε επείγει μια Ανάσταση,

κάνε την όσο είναι καιρός

η παράκρουση βροντά την πόρτα

Κύριε κατεβάσαμε ασφάλειες

κλείσαμε τον γενικό

πήραμε κάτι κουβέρτες Ε.Σ.

Κύριε σ’ εγκαταλείπουμε.

Το Παιδί Αλεξίπτωτο παραιτήθηκε από την προεδρία του Σύριζα και οι βιογραφοι του αναμένουμε με αγωνία τη συνέχεια. 

Λογοτεχνικός Δαρβινισμός (94): Οι 4 Αποκαλυψιακοί Καβαλάρηδες της Αμερικανικής Λογοτεχνίας κι ο Κριτικός τους

 Ο Harold Bloom  (1930-2019)  θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους κριτικούς λογοτεχνίας, και στον βαθμό που μπορώ να κρίνω από τα λίγα του που έχω διαβάσει, είναι όντως ένας ενδιαφέρων συγγραφέας με πρωτότυπες ερμηνευτικές προσεγγίσεις αλλά και με ταλμουδοκαβαλιστικές εμμονές και ευδιάκριτη τάση προς την ασυναρτησία και τη βαρύγδουπη και θολή έκφραση/διατύπωση. Για να έχουμε μιαν αίσθηση της επιρροής που ασκεί, αρκεί να πούμε ότι από τους οπαδούς/θαυμαστές του,αποκαλείται Πάπας (ένα πρότζεκτ που έχω υπόψιν μου να κάνω με τη συνεργατιδά μου τεχνητή νοημοσύνη,είναι να βρούμε ποιός Πάπας ακριβώς), 

Να σημειωθεί ότι,πιθανότατα, ήταν και (γ)καυλιάρης, τουλάχιστον κατά τους ισχυρισμούς της συγγραφέως Naomi Wolf:

‘’Στα τέλη του φθινοπώρου του 1983, ο καθηγητής Harold Bloom  έκανε κάτι κοινότοπο, ανθρώπινο και καταστροφικό: έβαλε το χέρι του στο εσωτερικό του μηρού μιας φοιτήτριας που είχε αναλάβει να διδάξει και να βαθμολογήσει. Η φοιτήτρια ήμουν εγώ, μια 20χρονη τελειόφοιτη του Γέιλ.''

Οι (γ)καυλιάρηδες μυστικιστές πάντα με γοήτευαν και τον  θυμήθηκα τώρα με τον θάνατο τού Cormac McCarthy, σκεπτόμενος τα λόγια του που , σε σημαντικό βαθμό,παγίωσαν την «άποψη» για τους σημαντικότερους ‘’σύγχρονους’’ αμερικανούς μυθιστοριογάφους. Δηλαδή, τους ‘’4 (3+ Ντ’ Αρτανιάν) Σωματοφύλακες της Αμερικανικής Λογοτεχνίας’’ ή και ‘’4 Αποκαλυψιακοί Καβαλάρηδες της Αμερικανικής Λογοτεχνίας’’:

Philip Roth (1933-2018)

Cormac McCarthy (1933-2023)

Don DeLillo (1936 - )

Thomas Pynchon (1937 - )

Είναι οι 4 αμερικανοί συγγραφείς (όλοι ζώντες τότε-2003) που ο ΧΜπ θεώρησε ότι αξίζουν έπαινο. Ο ΧΜπ, ήταν έξαλλος που το ετήσιο βραβείο του National Book Foundation απονεμόταν στον Stephen King, και έγραφε το «Η αποβλάκωση των Αμερικανών αναγνωστών»,για έναν εξαιρετικά ανεπαρκή συγγραφέα [...] Η εκδοτική βιομηχανία έπεσε πολύ χαμηλά για να φτάσει να απονείμει στον King ένα βραβείο που στο παρελθόν έχουν λάβει μυθιστοριογράφοι σαν τον Saul Bellow και Philip Roth και θεατρικοί συγγραφείς σαν τον Arthur Miller. Απονέμοντάς το στον Κινγκ δεν αναγνωρίζουν τίποτε άλλο παρά την εμπορική αξία των βιβλίων του, τα οποία πωλούνται εκατομμύρια αλλά δεν κάνουν τίποτε περισσότερο για την ανθρωπότητα από το να κρατούν τον εκδοτικό κόσμο όρθιο. Αν αυτό πρόκειται να είναι το κριτήριο στο μέλλον, τότε ίσως του χρόνου η επιτροπή θα πρέπει να απονείμει το βραβείο για τη διακεκριμένη προσφορά της στη λογοτεχνία στην Danielle Steel, και σίγουρα το Νόμπελ λογοτεχνίας θα πρέπει να δοθεί στην J.K. Rowling’’

Περαιτέρω, σημείωνε ότι η βράβευση ήταν ενδεικτική ‘’της συγκλονιστικής διαδικασίας αποβλάκωσης της πολιτιστικής μας ζωής’’. Κι αφού κάνει μια σύγκριση των αγαπημένων του ρομαντικών (Percy Bysshe Shelley, William Wordsworth, Lord Byron, John Keats, William Blake, Samuel Taylor Coleridge) με διάφορα ονόματα της αμερικανικής λογοτεχνικομυθοπλαστικής βιομηχανίας, καταλήγει στο ότι κανένας/καμιά τους δεν ξέρει να γράφει πέρα από τους ανωτέρω 4 (αναρωτιέμαι τί θα έγραφε αν καθόταν να δει την παραγωγή της άλλης μυθοπλαστικής βιομηχανίας, της κινηματογραφικής).

Όπως και νά ‘χει, και με αφορφή τον θάνατο του McCarthy, είπα να δώ ποιό είναι το διαδικτυακό αποτύπωμα των 4 λογοτεχνικών καμαριών του Bloom,συγκριτικά με το δικό του.

Για να μπορέσω να διαμορφώσω έναν αντικειμενικό/συμπεριληπτικό δείκτη διαδικτυακής επίδρασης,δοκίμασα διάφορους συνδυασμούς/keywords και κατέληξα σε έναν γενικό index που περιέχει τον google index, τον wikiwords index, τον wikilangs index, τον amazon index και τον scholar index.

O πρώτος συμπυκνώνει τη γενική επίδραση σε επίδεμο μαζικής ηλεκτρονικής δημοκρατίας

Ο wikiwords index δείχνει το πάθος των θαυμαστών

Ο wikilangs index την παγκοσμιότητα εκάστου συγγραφέως

Ο amazon index δείχνει την εμπορικότητα αλλάκαι την απόκριση των αναγνωστών μέσω reviews (αριθμός και κατανομή βαθμολογίας)

Ο scholar index δείχνει τη σχέση της πανεπιστημιακής (ως επί πλειστον) διανόησης (όπως αποτυπώνεται απότα αποτελέσματα που δίνει το Journal Storage στα πεδία 1.αrts, 2.cluture studies, και 3.Language and literature

Ο general index προκύπτει ως σταθμισμένος μέσος όρος των ανωτέρω όταν η έρευνα γίνεται με το όνομα του κάθε συγγραφέα,ενώ ο specific index,με το όνομα του συγγραφέα και τον τίτλο κάθε βιβλίου του.

O final index είναι ο μέσος όρος των δύο.

[Να σημειωθεί ότι σε κάθε περίπτωση και με διάφορες τεχνικές έγινε ’’ξεβρώμισμα’’ της αναζήτησης, όπως για παράδειγμα στον google index, όπου ο πρόσφατα θανών Cormac McCarthy μπορεί πολύ άνετα να μπερδευτεί με τον έτερο ήρωα του αμερικανικού πολιτισμού Joseph McCarthy.]

Αποτελέσματα

Στον General Index  o Ph.Roth φέρνει το καλύτερο σκορ και το χειρότερο ο DeLillo. Παραγωγικότερος συγγραφέας με 16 βιβλία/20 χρόνια ο κριτικός της παρέας.  

Στον Specific Index καλύtερο σκορ φέρνει ο Pynchon ενώ o DeLillo παραμένει τελευταίος.

Στον Final Index, οι δυο ζωντανοί ακόμη της παρέας παίρνουν την πρωτη θέση (Pynchon) και τελευταία θέση (DeLillo). Οι νεκροί μοιράζονται τις ενδιάμεσες θέσεις.

Κλείνοντας με τα βιβλία: ο Pychon εχει 7 βιβλία στα 20 πρώτα (μεταξύ 168 τίτλων),  ο Roth 5, ο McCarthy 4 κι από 2 Roth και Bloom:

Every nation for itself

 Όλες οι πλούσιες χώρες έχουν στενοχώριες. Η θλίψη τους όταν κοιτάνε τα οικονομικά νούμερα, παρόμοια με τη θλίψη των μουσικόφιλων όταν συγκρίνουν μουσικά έργα τού τότε με αυτά τού τώρα.  Τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας μιλούν από μόνα τους.  Το μερίδιο των ΗΠΑ στο παγκόσμιο ΑΕΠ αυξήθηκε από 25% σε 30% μεταξύ 1980 και 2000, αλλά κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα υποχώρησε κάτω από το 25%.  Σε αυτές τις δύο δεκαετίες, το μερίδιο της Κίνας αυξήθηκε από κάτω από 4% σε πάνω από 17% - δηλαδή τετραπλασιάστηκε.  Το μερίδιο των άλλων χωρών της G7 - Ιαπωνία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Γαλλία, Καναδάς - μειώθηκε απότομα, ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες (εκτός της Κίνας) παρέμειναν στάσιμες ως ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ, με το μερίδιό τους να μεταβάλλεται ανάλογα με τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων και τις κρίσεις χρέους.

Βλέποντας αυτή την κατάσταση, οι ‘’σχεδιαστές των πραγμάτων’’ στις ΗΠΑ, είπαν κάτι να κάνουν. Mε τα λόγια του Jake Sullivan, συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας: ‘’Μπροστά στην επιδείνωση των κρίσεων - της οικονομικής στασιμότητας, της πολιτικής πόλωσης και της κλιματικής αστάθειας - απαιτείται μια νέα ατζέντα ανασυγκρότησης." Οι ΗΠΑ πρέπει να διατηρήσουν την ηγεμονία τους, είπε ο Sullivan, αλλά "ηγεμονία δεν είναι η ικανότητα να επικρατείς -αυτό είναι κυριαρχία. Είναι η προθυμία των άλλων να σε ακολουθούν".  Με άλλα λόγια, οι ΗΠΑ θα καθορίζουν τη νέα ατζέντα και οι κατώτεροι εταίροι τους θα ακολουθήσουν.Κι όσοι δεν ακολουθήσουν, θα αντιμετωπίσουν τις συνέπειες. Αυτονόητα, η Κίνα, με μια κυβέρνηση και μια οικονομία που δεν υποκλίνεται στις επιθυμίες των ΗΠΑ είναι το κόκκινο πανί για τους ιμπεριαλιστές των ΗΠΑ.  

Για να έρθουν τα πράγματα στη θέση τους, χρειάζονται καινούργιες λέξεις (αφήγημα, που λέμε). Το παλιό, η λεγόμενη ‘’συναίνεση της Ουάσινγκτον’’ (ένα σύνολο δέκα συνταγών οικονομικής πολιτικής που θεωρήθηκε ότι αποτελούσαν το "πρότυπο" πακέτο μεταρρυθμίσεων που προωθούνταν για τις αναπτυσσόμενες χώρες που μαστίζονται από την κρίση από το ΔΝΤ, τη Παγκόσμια Τράπεζα και το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ) δεν φτουράει πιά. Η "απελευθέρωση" του εμπορίου και της οικονομίας, η ιδιωτικοποίηση των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, η ελεύθερη ροή κεφαλαίων κι οι δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές που αποσκοπούσαν στην ελαχιστοποίηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και των δημόσιων δαπανών, δεν φαίνεται να αρκούν.  

Οπότε, μια νέα ‘’συναίνεση’’ είναι αναγκαία. Και τί μας λέει; 

Απλά, ότι το ελεύθερο εμπόριο, η ελεύθερη ροή κεφαλαίων  και τα υπόλοιπα δόγματα  πρέπει να αντικατασταθούν από μια "βιομηχανική στρατηγική" όπου οι κυβερνήσεις παρεμβαίνουν για να επιδοτήσουν και να φορολογήσουν τις εταιρείες, έτσι ώστε να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι. Να υπάρξουν περισσότεροι έλεγχοι στο εμπόριο και στο κεφάλαιο, περισσότερες δημόσιες επενδύσεις και μεγαλύτερη φορολόγηση των πλουσίων. 

Αυτή η αλλαγή δεν είναι καινούργια στο δράμα του καπιταλισμού και την κωμικοτραγωδία της ελεύθερης οικονομίας.  Κάθε φορά που μια χώρα γίνεται κυρίαρχη οικονομικά σε διεθνή κλίμακα, θέλει ελεύθερο εμπόριο και ελεύθερες αγορές για τα αγαθά και τις υπηρεσίες της- όταν όμως αρχίζει να χάνει τη θέση της, θέλει να στραφεί σε πιο προστατευτικές και εθνικιστικές λύσεις.

Έτσι και τώρα, το καινούργιο φρούτο είναι σύγχρονα οικονομικά της προσφοράς.  Το φρούτο περιγράφηκε από τη νυν υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ και πρώην πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Janet Yellen, σε ομιλία της στο Ινστιτούτο Έρευνας Οικονομικής Πολιτικής του Στάνφορντ: Ενώ τα παραδοσιακά "οικονομικά της προσφοράς" επιδιώκουν την επέκταση της δυνητικής παραγωγής της οικονομίας μέσω επιθετικής απορρύθμισης σε συνδυασμό με φορολογικές περικοπές που αποσκοπούν στην προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων κεφαλαίου,τα σύγχρονα "οικονομικά της προσφοράς" δίνουν προτεραιότητα στην προσφορά εργασίας, το ανθρώπινο κεφάλαιο, τις δημόσιες υποδομές, την Ε&Α και τις επενδύσεις σε ένα βιώσιμο περιβάλλον.

Αλλά όλα αυτά τα ωραία αφήνουν έξω τους όρους δανεισμού του ΔΝΤ, του ΟΟΣΑ ή της Παγκόσμιας Τράπεζας: οι υπερχρεωμένες χώρες αναμένεται να επιβάλουν αυστηρά δημοσιονομικά μέτρα στις κρατικές δαπάνες και να ιδιωτικοποιήσουν τις υπόλοιπες κρατικές οντότητες.  Η διαγραφή του χρέους δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα της Νέας Συναίνεσης της Ουάσινγκτον. Η αμερικανίδα υπουργός προσπάθησε να οριοθετήσει τα όρια του υγιούς ανταγωνισμού και της συνεργασίας, αλλά δεν άφησε καμία αμφιβολία ότι η εθνική ασφάλεια υπερισχύει κάθε άλλης σκέψης στην Ουάσινγκτον σήμερα.

Τα σύγχρονα οικονομικά της πλευράς της προσφοράς και η Νέα Συναίνεση της Ουάσιγκτον αποτελούν μοντέλα, όχι για καλύτερες οικονομίες και περιβάλλον για τον κόσμο, αλλά για μια νέα παγκόσμια στρατηγική για τη διατήρηση του αμερικανικού καπιταλισμού στο εσωτερικό και του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στο εξωτερικό.

Και η κωμικοτραγωδία συνεχίζεται...